İYİ Parti Diyarbakır İl Başkanlığını oluşturduğu İYİ Parti heyeti, Diyarbakır surlarının restorasyon çalışmalarını inceledi. İl Başkanı Vejdin Ensarioğlu’nun talimatıyla kurulan İYİ Parti heyete Yenişehir İlçe Başkanı Nihat Arif Tekin başkanlık etti. Heyette, İYİ Parti Diyarbakır İl Sekreteri Hasan Basri Daban, Diyarbakır İl Başkan Yardımcıları Erdal Belindir, Nazım Kaya, ve Parti Üyesi Stajyer Av. Emre Akdeniz’den oluştu. Heyet, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Restorasyon Müdürü Mimar Sermed Azizoğlu, İnşaat Mühendisi Ferit Kahraman rehberliğinde surlarda incelemede bulundu.

İncelemeye dair hazırlanan raporda, “Daha önce ilimizde ve çevre illerde yapılan restorasyon çalışmaları göz önüne alındığında kültür varlıkları restore edilirken yeterli özenin gösterilmediği ve bu kültür varlıklarının gerektiği gibi korunamadığı bizlere çok acı tecrübeler yaşatmıştır” denildi. Raporda, incelemenin, restorasyon çalışmaları sırasında, tarihi kültür varlıklarına gerekli hassasiyetin gösterilmediği, surlara kurulan iskelenin surları tahrip edecek şekilde sabitlendiği şikayeti üzerine yapıldığı kaydedildi.

Yeterli bütçesi olmadığı için Kültür Bakanlığının yapması gereken restorasyonun, Diyarbakır Büyükşehir Beleyesi tarafından 11 milyon TL’ye ihale ile yapıldığı bilgisinin paylaşıldığı raporda, restorasyon sırasında kurulan iskelenin surlara sabitlenmesi sorusuna “İskelenin bu kadar yükseklikte olmasının sabitlenmeyi gerektirdiği, tüm restorasyonlarda bu şekilde işlem yapıldığı, sabitlemelerin surlardaki derz boşluğuna yapılarak surlara zarar verilmediği bilgisi alınmıştır.” yanıtının alındığını belirtildi.

İŞTE RAPORDAKİ TESPİTLER

İncelemeler sonucu hazırlanan raporda yer alan diğer tespitlere şu şekilde yer verildi:

“Surların dibinde yapılan incelemelerde yıllarca sur diplerinde toprak biriktiği surların gerçek seviyesinin şuanki seviyeden 2-3 metre daha aşağıda olduğu, sur dipleri kazıldığında çeşitli dönemlere ait su kanalları bulunduğu tespit edilmiştir. Yeni ortaya çıkan Anzele den Eski Diyarbakır a ,temiz Su isalesinde kullanılan kanalların turizme kazandırılması için çalışmaların takipçisi olacağımızı belirttik. Burçların üzerinde yapılan incelemelerde zeminin 3-4 farklı dönemde beton ile kaplandığı bu betonun beton kesme makinasıyla ve balyozlarla kırıldığı, surlardan alınan taşların numaralandırılarak çalışma alanına indirildiği, burada temizlenerek tekrar kendi yerine konulduğu görülmüştür. Yapıdaki hatalı işlerin tamamının yapıyı özgün hale getirmek amacıyla da olsa yapılamadığını, statik açıdan artık yetersiz gelen bazı bölümlerin(taşıyıcı kolon vb.) bazı parçalarının restore edilebildiğini, bunun danışma kurullarının görüşleri doğrultusunda olduğu bilgisi alınmıştır. Restorasyon tekniklerinin yeniden yapım, yenileme, bütünleme, sağlamlaştırma, olduğu şekliyle koruma şeklinde olduğu, 7 numaralı burcun damının yıkıldığı, sağlamlaştırıldıktan sonra olduğu şekilde koruma(konservasyon) yöntemiyle restore edileceği, 8 numaralı burcun yıkılan damının eski özgün haline uygun şekilde bütünleme yöntemiyle restore edileceği bilgisi alınmıştır. Yüzeylerde klima, kablo, boru vb. görüntülerin ne olacağı sorusu üzerine; restorasyonda yapılan restorasyonunun belli olması(sırıtması), yapılan restorasyonunun uzmanlar tarafından anlaşılması diğer insanlar tarafından anlaşılmaması şeklinde görüşler olduğu, yapının ayakta durabilmesi için mevcut konfor şartlarında kullanılması gerektiği, bu tür görüntülerin gizlenerek dışarıdan görünmeyeceği bilgisi alınmıştır. Restorasyon bittikten sonra en büyük çekincenin bu alanların tekrar eski haline gelmesi olduğu bu sebeple restorasyon bitmeden bu alanların nasıl kullanılacağının belirlenerek, restorasyon alanının 1 gün dahi boş bırakılmaması gerektiği bildirilmiştir.”

Salih YEŞİL