DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, katılmış olduğu programlarda Ahmed eş-Şera ile SDG komutanı Mazlum Abdi tarafından imzalanan anlaşmayı değerlendirdi.

Çerçeve anlaşma iyi bir başlangıç

Ekmen, “Anlaşmanın imzalanması bölgeyi yakından takip edenler için sürpriz olmasa da zamanlama itibariyle şaşırtıcı oldu. Uzun süredir PYD ile Şam arasında görüşmeler vardı. Mazlum Abdi şimdiye kadar federasyon istemediklerini, sınır güvenliğini Şam'a devretmeye hazır olduklarını, devlet kurumlarını bölgede işler hale getirmeyi istediklerini ve yabancı savaşçıları tasfiye etmeye hazır olduklarını ifade etmişti. Suriye’nin toprak bütünlüğünü korumak, tek ordu oluşturmak, doğal kaynakların adil paylaşımını sağlamak gibi önemli hususların bu anlaşmada yer alması kıymetli. Bu 8 madde içerisinde bizi biraz daha yakından ilgilendiren PKK'nın feshi sürecinde gündeme gelmesi beklenen yabancı savaşçılarla ilgili bir madde bulunmuyor. Zannediyorum bu husus, Türkiye'deki süreçle ilişkilendirilecek” açıklamalarında bulundu. 

Bu tür anlaşmalar nihai bir anlaşma değil, bir başlangıçtır

Türkiye’nin kaygılarını değerlendiren Ekmen, “Türkiye PKK ile ilişkili veya ilişkisiz Suriye’den tehdit unsuru olacak otonom silahlı bir güce karşıydı. Bu talebin anlaşma ile karşılandığı görülüyor. Bu tür anlaşmalar nihai bir anlaşma değil, bir başlangıçtır. Dünya örneklerine baktığımızda en az 3 yıl, belki 5 yıla varacak kadar bir anayasa yapım süreciyle karşılaşacağız ve gelişmeleri sürekli yakından takip etmemiz gerekecek. Şam otoritesinin meşru, uluslararası alanda kabul görmüş bir devlete dönüşümüyle birlikte devlet olmanın gereğini ve sorumluluklarını sürekli hatırlatmak gerekecek. Yeni Anayasa sürecinde Kürt-Arap-Türkmen, Nusayri-Dürzi-Şii-Sünni herkesin eşit ve onurlu vatandaş olduğu, yönetimden pay aldığı bir devlet tasarımı ortaya konmalı. Süreçte, Aleviler ve Dürziler açısından başı bozuk silahlı grupların kontrol altına alınması ve Türkiye ile güvenli ve dostane ilişkilerin korunması gibi hatırlatmaların yapılması elzem olacak” dedi.

Suriye Kürtleri gerçek bir temsil dengesi ile Şam'a entegre olsun

Açıklamalarında Suriye ile Türkiye'nin olası ilişkilerine değinen Ekmen, "Düne kadar düşman kabul edilen Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi, bugün Türkiye'nin en büyük ticari partneri. Oradaki en büyük müteahhitler, en büyük işletmeler ve en büyük markalar Türk markaları. Bu durumun yarın Suriye için de geçerli olmasını istiyoruz. Suriye’de de Türkiye'nin kaygılarını, olası terör risklerini ortadan kaldıran bir yaklaşımın yanında, Suriye Kürtleri’ne dair tüm renklerin sürece dahil edilmesi gerekir. 2011 yılında Suriye’de 13 Kürt partisi aktif bir şekilde siyasi hayat içerisindeydi. Bunların hepsini PYD kovdu ve etkisizleştirdi, ancak bu pek bilinmez. 2012'de Batman'a, Urfa'ya ve Diyarbakır'a ilk gelen Suriyeliler, PYD'nin kovduğu Kürtler'di. Bu insanlar geri dönsünler, oradaki siyasi hayata katılsınlar. Bunlardan tutuklu olanlar salıverilsin. Yeni anayasa yapım sürecindeki Kürt temsili sadece PYD'nin kontrolünde değil, Kürt sosyolojisi ve siyasetini yansıtan bir çoğulculuk ve güçte olmalı. Suriye'deki bölgesel yönetim PYD'nin hegemonyası ile değil, Kürtlerin gerçek temsil dengesi ile Şam'a entegre olsun. Türkiye de Irak Kürt vatandaşlarıyla ve bölgesiyle kurduğu ilişkiyi, Suriye Kürtleri ile de kursun. Umuyorum ki Suriye iç barışı yeni bir anayasa ile kuvvetli bir şekilde hayata geçer ve Türkiye, Suriye'nin bütün bölgeleri ile eşit, dostane ilişkiler kurar. Suriye’nin yeniden inşa sürecinin en büyük destekçisi olur" diyerek sözlerini noktaladı.