Diyarbakır’da 15-16 Şubat 2025 tarihlerinde düzenlenen III. Kürt Forumu, farklı toplumsal kesimlerden temsilcilerin katılımıyla gerçekleşti. Kürt meselesinin çözümüne yönelik önemli tartışmaların yürütüldüğü forumda, tarihsel süreç, günümüzdeki gelişmeler, siyasal dinamikler ve çözüm sürecinin nasıl yürütülmesi gerektiği ele alındı. Sivil toplum temsilcileri, siyasetçiler ve akademisyenlerin katılım gösterdiği etkinlikte, Kürt meselesinin hak ve adalet temelinde ele alınması gerektiği vurgulandı.

Forumun ardından yayımlanan sonuç bildirgesinde, Kürt halkının tarih boyunca yaşadığı acılara dikkat çekilerek, çözüm sürecinin dar bir mutabakat arayışına sıkıştırılmadan, geniş toplumsal katılım ile yürütülmesi gerektiği ifade edildi.

"Tarihî Bir Dönemeçteyiz"

Sonuç bildirgesinde, Kürt meselesinin Osmanlı’dan bu yana süregelen, milyonlarca insanı doğrudan etkileyen çok boyutlu bir sorun olduğu vurgulandı. Bildirgede, Kürt halkının yüzyıldır yok sayılması nedeniyle büyük acılar yaşadığı ve ağır bedeller ödediği belirtilerek, meselenin çözümünün sadece Kürt halkının haklarına kavuşması anlamına gelmeyeceği, aynı zamanda Türkiye’nin ve bölgenin demokratikleşmesi açısından kritik bir dönüm noktası olacağı ifade edildi.

"Sürecin Güvenilirliği Sarsılmamalı"

Forumda ele alınan konular arasında, mevcut çözüm sürecinin belirsizliği öne çıktı. Sonuç bildirgesinde, sürecin silahsızlanma boyutunu içerse de net bir çerçeveye sahip olmadığı, yöntemin tanımlanmadığı ve muhatapların belirsiz bırakıldığı vurgulandı.

Bir yanda çözüm için müzakereler yürütülürken, diğer yanda gözaltılar, tutuklamalar ve kayyum uygulamalarının devam etmesinin toplumsal barış umutlarını zayıflattığı belirtildi. Bildirgede, sürecin güvenilirliğinin sarsılmaması gerektiği vurgulanarak, barışın sürdürülebilir olması için toplumun tüm kesimlerinin dahil edilmesi çağrısı yapıldı.

Forumdan Çıkan Öneriler ve Çağrılar

Sonuç bildirgesinde, sürecin toplumun geniş kesimlerini kapsayacak şekilde ilerlemesi gerektiği belirtilerek şu öneriler sıralandı:

1. Çözüm Süreci Şeffaf Olmalı

Kapalı kapılar ardında yürütülen pazarlıklardan kaçınılmalı, toplumun her kesiminin sürece dahil olabileceği açık bir süreç işletilmelidir.

Sürecin aşamaları halk ile paylaşılmalı, çözümün sadece belli siyasi aktörler arasında değil, geniş bir toplumsal mutabakat çerçevesinde yürütülmesi sağlanmalıdır.

2. Sivil Toplumun Rolü Güçlendirilmeli

Türkiye’de yıllardır gelişen sivil toplum birikimi göz ardı edilmemeli, sivil toplum kuruluşlarının sürece özgürce katkı sunmalarının önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Toplumun süreci özgür bir şekilde tartışabilmesi için gerekli hukuki güvenceler sağlanmalıdır.

3. Kayyum Uygulamalarına Son Verilmeli

Seçilmiş belediye başkanlarının yerine kayyum atanması uygulaması, demokratik temsil ilkesine aykırıdır ve toplumda güvensizlik yaratmaktadır.

Kayyum atanan belediyeler, halkın iradesiyle seçilmiş belediye meclislerine iade edilmelidir.

4. Anadilde Eğitim Hakkı Tanınmalı

Anadilde eğitim hakkı anayasal güvence altına alınmalı ve hiçbir pazarlık konusu yapılmadan hızla hayata geçirilmelidir.

5. Şiddet ve Çatışma Dönemi Geride Bırakılmalı

Silah ve şiddet siyasetin bir aracı olmaktan çıkarılmalı, taraflar barışçıl ve demokratik yollarla çözüm arayışına yönelmelidir.

6. İslami Kesimlere Çağrı

İslami kimliği benimseyen özgür ve bağımsız toplumsal kesimler, sürecin sağlıklı ve istikrarlı ilerlemesi için inisiyatif almalı, adil bir şahitlik görevi üstlenmelidir.

"Onurlu Bir Barış İçin Şeffaf Süreç Şart"

Sonuç bildirgesinde, çözüm sürecinin toplumsal irade yok sayılarak yürütülemeyeceği vurgulandı. Bildirgede, çatışan taraflar arasında sağlanacak bir anlaşmanın yeterli olmayacağı, toplumsal barışın ancak geniş katılımlı bir mutabakat ile sağlanabileceği ifade edildi.

Forum, tüm tarafları süreci daha şeffaf, katılımcı ve demokratik bir şekilde yürütmeye çağırarak, Kürt meselesinin çözümüne yönelik atılacak adımların ciddiyetle takip edileceğini duyurdu.