Mehmet Zeki Özer 

İslam'da evlilik, insan neslinin çoğalması, aile yapısı gibi konuları ele aldığımız sohbetimizde Kur'an-ı Kerim ve Peygamberimiz Hazreti Muhammed'in (SAV) hayatından kesitler göreceksiniz.

"İSLAM HAYIRLI EVLATLAR YETİŞTİRMEYİ TEŞVİK EDER"

İslam dini, neslin korunması için evlenmeyi, mutlu bir yuva kurmayı, hayırlı evlatlar yetiştirmeyi teşvik etmiş, insan neslinin sağlıklı ve temiz bir şekilde devam etmesinin de ancak evlilik ile olacağını belirtmiştir. Evlilik için yeterli olgunluğa erişmiş, evlenme konusunda dinin hükümlerini öğrenmiş kısaca evlenmeye hazırlanmış kız ve erkeklerin genç yaşlarda evlenip yuva kurmalarını istemiştir. Bunu hem Kur’an-ı Kerim’de hem de Hz. Peygamberin hayatında ve bize kadar intikal eden sahih sünnetinde görmekteyiz.

"EVLENME ÇAĞINDAKİ GENÇLERİ EVLİLİĞE TEŞVİK ETMELİ"

Dinimiz, evliliği tavsiye ettiği gibi, evlilik çağında olanların evlenmesine yardımcı olunmasını da öğütlemiştir. Bu tür yardımı, anne ve babaların görevleri arasında saymış, Müslümanları da evlenmeye gücü yetmeyenlere yardımcı olmalarını teşvik etmiştir. Öyle ki, evlenmek istediği hâlde çeşitli imkânsızlıklar sebebiyle evlenemeyen gençlere yardımcı olmayı toplumsal hizmetlerin en önemlilerinden biri olarak görmüştür. Nitekim Hz Peygamber, bu içtimâî ibâdetin kıymetini ifâde sadedinde şöyle buyurmuştur: “En fazîletli şefaatlerden (teşvik edilen amellerden) biri, evlilik husûsunda iki kişiye aracı ve yardımcı olmaktır.”

"İSRAF VE LÜZUMSUZ HARCAMALARI İSLAM REDDEDER"

Günümüzde hayat pahalılığı ve zorunlu hale getirilen birçok masraf hayatı zorlaştırmıştır. Bununla beraber evlilik için başlık parası, bir ev dolusu gerekli gereksiz eşya veya çeyiz isteme, milyonlarla ifâde edilen düğün ve eğlence masrafları gibi İslâm’ın reddettiği israf ve lüzumsuz harcamalar da evliliği zorlaştırdığı gibi birçok çiftin evliliğine ve yuva kurmasına engel olmaktadır. Bu da toplumda huzurun kaçmasına, aileler arasındaki muhabbetin yok olmasına ve evlenemeyen gençleri dinimizin tasvip etmediği yollara sevk etmesine sebep olabilmektedir. Bunun neticesinde toplumda bunalımlar, ahlâkî sapmalar, sosyal problemler ortaya çıkmaktadır.

"ZORLAŞTIRMAK BÜYÜK VEBALDİR"

İslam dini bu türlü davranışları büyük vebal sayarak kınamış, şer’î bir mâzeret olmaksızın evlenmekten kaçınmayı ve yuva kurma işini zorlaştırmayı doğru bulmamıştır. İslâm, evliliği övmekte, bekarlıkta ısrarı yermektedir. Zira dinimiz, kadın-erkek ilişkilerinin meşru olmayan ortamlarda ve ahlâkî olmayan bir şekilde gerçekleştirilmesini büyük bir fitne/şer olarak görür. Aile hayatı, korunmak isteyen mü’minler için kötü yollara en büyük frendir. İslam’ın bir yandan zinâyı kesin tavırla yasaklarken; diğer yandan evlenmeyi teşvik etmesinin sebebi de budur.  Konuyla ilgili Hz. Peygamber, gençlere şu tavsiyede bulunmuştur: “Evlilik külfetinin altından kalkabileceğine güvenenleriniz evlensin. Çünkü evlilik, gözü ve cinsel arzuları haramdan korur. Aksi halde korunmak için oruç tutsun.”

"EVLİLİK YÜKÜ HAFİFLETİLMELİ"

İslam dininde erkeğin evlenirken eşine verdiği ya da verme taahhüdünde bulunduğu para, altın veya başka bir mala mehir denir. Mehir, kadını hem evliliğe ısındırmak hem de ona belli bir ekonomik güç kazandırmak düşüncesiyle verilmektedir. Şâfiî ve Hanbelî mezhebindeki hukukçulara göre mehrin üst ya da alt sınırı yoktur. Bunu daha çok örf belirler. Örf de insanların yani bizlerin belirlediği bir şeydir. Bölgemizde mehir olarak altın verilir. Hayat pahalılığın olduğu günümüzde ev, beyaz eşya, oturma grupları, mutfak eşyaları gibi çağımızda insanımızın neredeyse hayatının bir parçası haline gelen asli ihtiyaçların yanında miktarı çok belirlenen altın da birçok evliliği zora sokmaktadır. Bölgemizde halkımıza önderlik yapan Kamu Kurum ve Kuruluşları, Kanaat Önderleri, Medyası hâsılı hepimiz bu konuda duyarlı olmalı, elimizi taşın altına koymalıyız. Gençlerimizin evlenmeleri için hem yardımcı olmalı hem de evlilik yükünü hafifletmeliyiz. Nitekim Allah da yüce kitabımız Kuranda: “İçinizden evli olmayanları, köle ve câriyeleriniz arasından da elverişli olanları evlendirin. Yoksulluk içinde iseler Allah lütfu ile onları ihtiyaçtan kurtarır. Allah’ın hazinesi geniştir, her şeyi bilmektedir.” (Nur-32.) buyurmaktadır.

"EVLİLİKTE KARŞI TARAFI GÖZETMEK LAZIM"

İslam’da her konuda esas olan orta yoldur. Evlilikte de orta yol en mutedil olandır. Mutedil olmak her şeyi kendi mecrasında değerlendirmektir. Evlilikte mutedil yol ise karşı tarafın durumunu gözetmek ve ona kolaylaştırmaktır. “Müjdeleyin, nefret ettirmeyin; kolaylaştırın, zorlaştırmayın” diyen Peygamberimiz, kızı Hz. Fatıma’yı Hz. Ali ile evlendirdiği vakit dönemin şartlarına göre Hz. Ali’nin durumunu dikkate alarak kendisine düğünü kolaylaştırdı ve Hz. Ali ile evliliğinde düğün çok sade bir merasimle yapıldı. Misafirlere bal şerbeti, hurma ve gülsuyu ikram edildi. Mehir olarak Hz. Ali’den 400 dirhem gümüşü (yaklaşık 4000 tl.) uygun gören Efendimiz, onun zırhı ve atından başka bir şeyinin olmadığını öğrenince zırhını satmasını söyler. Hz. Ali, 480 dirhem gümüşe zırhını satar ve bunun 400 dirhemi mehir olarak Hz. Fâtıma’ya verir. Ancak Hz. Fâtıma, bu mehri çok bulur; kendisine en güzel mehrin kıyamet günü İslam ümmetinin Peygamber’inin şefaatiyle affedilmesi olacağını söyler ve bu konuda dua eder. Ancak kendisi için ayrılan 400 dirhemi düğün masraflarına harcanmak üzere hibe eder.

"TOPLUM YARDIMCI OLMALI"

Özet olarak İslam toplumunda bir insanın ortalama refahtan yararlanması esastır. Bunu kendi emeği ile gerçekleştiremiyorsa toplum yardımda bulunur. Ayrıca evliliğe karar vermiş gençlerin zorunlu harcamalar dışından israf ve gösterişe kaçmadan ailelerin, onların yüklerini hafifletmeleri gerekmektedir. Zira toplumsal düzenin, huzurun ve adaletin tesisi için en mutedil yol budur.