Vergi mükelleflerine yönelik, daha önceden olduğu gibi yine Vergi Usul Kanunu Genel 519 sıra nolu  tebliğ ile “İzaha Davet” e başlığı adı altında, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun mülga 370’nci maddesi ile yeniden düzenlemeler yaptığını; yapılan bu düzenlemeler neticesinde, incelemeler ve denetimler sonucunda “Vergi Zıyaı” tespit edilmesi halinde, mükellefler cezalı tarhiyata muhatap olabilmekte idiler.

Ancak ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu sağlamaya yönelik, vergi incelemesi başta olmak üzere, idarece gerçekleştirilen işlemler, süreci uzata bilmekte, bu da vergiye uyum maliyetlerini artıran bir faktör olarak ortaya çıkmakta.

Bu çerçevede yapılan denetim ve incelemeleri eskiden düşündüğümüzde, o dönemlerde bir hayli mağduriyetler yaşandığı, kimi mükellefler soluğu mahkeme kapılarında aldıklarına şahidiz. Yıllarca süren davalara tanık olduk. Aslında işin çözümü çok daha kolay olması gerekirken, bir nevi zorlaştırmalar ve uzatmalar sanki dairelerin menfaatine görünüyor gibi geliyordu.

Fakat Hazine ve Maliye Bakanlığı işi daha pratik ve kolay çözüme kavuşturmak için 519 nolu tebliği ile ” İZAHA DAVET” adı altında yeni bir düzenleme getirerek, Vergi Sistemimizde yepyeni bir müessese ihdas etti.

İzaha Davet müessesi, verginin zıya’a uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair, yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak aynı merciler tarafından, mükelleflerden açıklama talep edilmesi olup, bu müessese “İzaha Davet” edilen mükelleflerle ilgili yapılan değerlendirmeler sonucunda; Vergi Zıyaı’na sebebiyet  vermediği anlaşılan mükelleflerin konuyla ilgili Vergi İncelemesine veya takdir komisyonlarına sevk edilmesini önlemekte. Yani izahı basit olan bazı işlemlerden ötürü incelemeye sevk edilmekten kurtulmak demektir. Daha farklı bir ifade ile Vergi Zıyaı’na sebebiyet verildiği durumlarda mükellefleri BELİRLİ ŞARTLAR dahilinde, indirimli Ceza Uygulanmak suretiyle, daha ağır müeyyidelerden korumaktır.

Aslında mükellefler açısından olayı düşündüğümüzde, gerçekten daha hızlı ve kolay bir vergileme sistemi ile baş başa olduğumuzu, dijital ortamların daha hızlı kullanılması ile, Vergi Usul Kanunun 370.maddesinin (c) fıkrasına istinaden, bu tebliğ ile ön tespiti ” İzaha Daveti” yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek merci;

* önce yapılacak ön tespitin ve izaha davetin şekli,

* kapsamı, davet yapılacaklar, yapılan izahın değerlendirme süresi,

* yapılan izahta kullanılacak bilgi,            

* belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar ilgili kanunda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

Bu duruma maruz kalmış, mükelleflerin mutlaka meslek mensupları (Mali Müşavirler) ile istişare ederek, olaya daha vakıf bir şekilde izahlarını yapmaları, gerekli bilgi ve belgelerini zamanında sunmaları, mükellefleri bir çok Vergi Zıyaı Cezasından kurtaracaktır. 

SMMM AHMET SICAKYÜZ

MALİ MÜŞAVİR & BAĞIMSIZ DENETÇİ

asicakyuz@ttmail.com