Faki-yi Teyran, sadece Kürt edebiyatının değil Orta Doğu edebiyatlarının, sadece edebiyatın değil tasavvufun da en önemli temsilcilerinden biri. 
Konuya, ehemmiyeti itibarıyla sözü uzatmadan giriş yapmak istiyorum. İlahi aşkın ve sevginin derinlerinde yüzen bu büyük şairin, 500 yılı aşkın süredir ayakta kalmayı başaramayan medresesi, maalesef zamana yenik düşmüş durumda. 
Oysaki kültürel ve edebi mirasımızın yapı taşları olan bu gibi mekânlar, şiirlerin ve düşüncelerin doğduğu, ilham mekanlarıdır. 
Bugün, Faki-yi Teyran’ın eserlerinin basımı için gösterilen özeni takdir ediyoruz. Bilhassa şairin Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi iş birliğinde basılan divanı, gerek edisyonu gerekse akademik titizliği sebebiyle son derece önemli bir iş. 
Ancak bu eserlerin doğduğu mimari yapıların restorasyonu da en az bu kitapların baskısı kadar önemli. Çünkü takdir edersiniz ki bu tür yapılar, sadece taş ve harçtan ibaret değil… 
Tasavvufun derin bilgeliği buradaki taşlarda yankılanmış, pervaneler buradaki nûrun etrafında dönmüşlerdir. Dolayısıyla Faki-yi Tayran Medresesi’nin bugünkü hali, sadece mimari bir kayıp değil, aynı zamanda bir ilim ve irfan kaybıdır. 
Edebiyat ve tasavvuf, geçmişten geleceğe bir köprü kurar. Faki-yi Teyran’ın medresesi bu köprünün en önemli ayaklarından biridir. Bu ayağı sağlam tutmak, aynı zamanda edebi ve kültürel mirasımıza olan borcumuzu ödemek anlamına gelecektir.
Faki-yi Tayran’ı konu edinen bir yazı yazıp onun şiirlerinden bahsetmemek elbette olmaz. O halde onun geçmişten bugüne evinin halini anlattığı şu mısralarla yazımıza son verelim: 

Kürtçe:
Türkçe tercümesi:
Bêk`êf kirim zilfê du reş, 
Biskê siyah, zilfêd qemer
Eşq û muhbeta min li ser, 
Wêran ezim, malim xirab.

Keyifsiz eyledi beni kara zülüflerin 
Siyah saçların, esmer zülüflerin 
Aşk ve muhabbetin mi cezbediyor 
Viran olan ben, evi harap olan benim.

Celal Yılmaz