Yazılarımı nezahet ve temizlik üzere kurmaya gayret ederdim. Hala aynı gayret içerisindeyim ama bu defa biraz avami bir tavırla aldım kalemi elime. Çünkü şu sıra ne yaparsam yapayım bir gülme geliyor berraklığını arzuladığım zihnime. Gülmenin en sıra dışı olanını yaşıyoruz milletçe şu sıra. En son neye güldüğümü anlatmayarak başlayayım o halde yazıya…

Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesinde tarlanın ortasına kurdukları tuğladan kalede kripto para basanların nihayet drone ve yapay zekâ tarafından enseye alındığını duydum. Aklıma direkt şu soru geldi: Bu kadar aklı evvel adam, teknolojinin eşsiz nimetlerini kendi yakalanma sürecine nasıl kanalize edemez? Madem kriptoya merak saldınız, önceliğinizin “Yapay zekâ yakalar mı, yakalamaz mı?” hesaplaması olması gerekmez miydi?

Düşünün, 2 bin 500 kVA gücünde bir trafo, günde 6 bin kilovatsaatlik bir elektrik çekiyor. Öyle ufak bir rakam değil; bir mahalleyi iftardan sahura kadar disko topunun altında eğlenceye sürükleyecek kadar enerjiyi burada harcıyorsunuz. Kimse fark etmeyecek, diye de tarlanın ortasına tuğlaları dizip “Aman beni görmeyin” kamuflajına girişmişsiniz. Belli ki “Gözden ırak olan, gönülden ırak olur” prensibine pek güvenmişsiniz. Fakat kullandığınız teknoloji tarafından alt edilmişsiniz, geçmiş olsun.

Şimdi gelelim bu 6 bin kWh’lik enerjinin heba olmasaydı nerelerde kullanabileceğimize. Mesela köy okullarını klimalı hale getirir, bilgisayar laboratuvarlarında çocuklara “kod yazmayı” öğretirdik. Böylece belki daha çok akıllı insansız hava aracı operatörü yetiştirir, bir sonraki kaçakçıyı tespit etmek için çemberi daha da daraltırdık. Sağlık işine girelim mesela. 6 bin kWh ile civardaki sağlık ocaklarının aşı dolaplarını harıl harıl çalıştırırsınız, bir tek aşı bile ziyan olmaz. Röntgen cihazları, diyaliz makineleri, acil müdahale üniteleri “Bir buçuk saat kesinti var, geçmiş olsun” derdine düşmez. Kripto para üretmek güzel belki ama insanların sağlığı için kullanıldığında daha yüce, daha manidar bir enerji harcaması olmaz mıydı? Haram olmazdı bir kere mesela.

Endüstri derseniz, orta ölçekli fabrika kurarsınız; tekstil, makine, belki gıda işine girersiniz, yasal yollardan para kazanırsınız. Hem belki o atölyelerde ürettiğiniz ürünlere talep artar, devlete vergi ödersiniz, şirketi büyütürsünüz, hem de kimse gelip kapınıza drone kondurmaz. Ama siz sadece kazanmak istiyorsunuz. Diğer insanlarla eşit koşulda olmak istemiyorsunuz. Onlardan çok daha kolay bir şekilde, hiçbir şey vermeden sadece kazanmak istiyorsunuz. Çok akıllısınız gerçekten, helal olsun valla size.

Bakın size birkaç örnek daha vereyim ki ziyan ettiğiniz enerji hangi güzelliklere gebe olabilirdi görün… Bu enerjiyi parayla aldınız ve elekrikli araç şarj istasyonu kurarak satıyorsunuz diyelim. Günde 100’den fazla aracı full depo şarj edip, “Al sana sıfır emisyon” diye caka satabilirdiniz. Hem çevre kahramanı olurdunuz, hem de “Arabaya dünya kadar para veriyorum, mazot, benzin belimi büküyor” diyenlerin gönlünü kazanırdınız.

Bir sürü örnek verilebilir bu konuda. Üstelik bu örneklerin hepsi de enerji denen hazineyi doğru amaçlar için kullanmayanların er ya da geç yakayı ele vereceğine varır. Yapay zekâya ve dronelara karşı “Tarlaya tuğla koyduk, yırttık” stratejisiyle hareket edenler de ne yazık ki teknolojiyle dansın ne olduğunu henüz anlayabilmiş değil… Kendilerine bol şans diliyorum, umarım bundan sonra yollarına yasal, barışçıl ve ahlaki kullanım üzerinden devam eder. Çünkü enerjiyi yasal yollarla tüketmek her zaman daha kârlı; en azından rahat uyursunuz, yatarken drone sesi duyunca panikle yataktan fırlamazsınız. Bu da müstehzi bir eda ile yazdığım son yazım olur.

Umarım…

Celal Yılmaz