Hainlik deyin, zalimlik deyin veya haysiyetsizlik deyin, adına ne derseniz deyin. Ancak bir şehrin sosyo-kültürel oluşumuyla dalga geçmek, saydığım kavramların da ötesinde bir husustur ki, bu durum kitleleri harekete geçirebilecek bir oluşuma dahi yol açabilecek nedenlerdendir. Evet, bu yazımızı Batman’ı yüzüstü bırakmayan, şehrine vefasızlık etmeyen, vatandaşlarına mahcup olmayıp bir devrin belki de kaderini değiştiren sessiz çığlıkları için yazıyoruz. Kim bunlar? Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Batman ilinin hakkını gasp edenlere karşı dimdik ayakta duran yiğitler. Ne oldu da böyle bir yazı yazma gereksinimi duydum? Dilerseniz olaya en başında başlayalım.

Her şey bir dikkat sonucunda gün yüzüne çıktı. Şehir Araştırmaları Merkezi’nin yazarı Sayın Mehmet Ali Abakay, şehirleri konu alan bir kitap okuyordu; Türkiye’nin Kültür Atlası. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından basılan kitabın yazarları ise ne yazık ki ve gariptir ki, iki profesör. Adları ise Kenan Mortan ve İbrahim Atalay.

Peki, Mehmet Ali Abakay’ı şaşkına çeviren o kitap da, Batman ili hakkında nasıl ifadeler yer alıyordu. Aynen yazıyorum;

”Batman ve Genç Kız İntiharları

Batman’da kadın intiharları 90’lı yıllarda yaygındı. 2000’li yıllarda ardı kesilir gibi oldu ama ulusal basın yer vermese de günümüzde de yaşamaya devam ediyor…

TBMM Araştırma Komisyonu’nun bulguları intihar eden kadınların tipolojisini çok net biçimde şöyle tanımlıyor: ’15-24 yaş grubunda, yüzde 50’si bekâr ve yine yüzde 30’u okuryazar değil. İntiharlar ağırlıklı olarak gecekondu semtlerinde ve köylerde yaşanmakta.’…

1998 yılından itibaren Batman’daki kadın intiharlarının Türkiye geneline göre altı kat daha fazla olmasıyla kendini göstermeye başlamıştır. Bölgede yaşanan şiddet olayları, ölümün sıradanlaşması ve şiddete karşı duyarsızlaşma, ölüm ve yaşam arasındaki çizginin ortadan kalkmasına neden olmuştur…

(Ve en ilginç açıklamaya geliyoruz)… Batman Barosu, kadınların yüzde 50’sinin düzenli işkence gördüğü, her beş çocuktan birinin ensest ilişkiye maruz kaldığını saptıyor… Batman Selis Danışma Merkezi, kendilerine başvuran kadınların yüzde 70’inin şiddet gördüğünü açıklıyor. Kadın intiharlarının erkeklere göre 3 kat daha fazla olması bunu doğruluyor…

Başlık parası karşılığı zorla evlendirilmek, çocuk yaşta evlilik, evlilik sonrası sistemli şiddet görme, bütün bunların bastırılması intiharları tetikliyor… Gözden kaçırılmaması gereken faktör, ölüm olgusunun kutsanması…”

Bu yazılanlar Diyarbakırlı araştırmacı-yazar Mehmet Ali Abakay’ın gözüne yansıyınca, durumu Batmanlı meslektaşı yazar Behçet Gülenay’a aktarıp, kitapla alakalı konuyu izah edip, durumun mahiyetini anlatmasıyla vuku buldu. Bunun üzerine yazar Behçet Gülenay tepkisini kamuoyuna duyurarak konunun takipçisi olacağını belirtti. Akabinde bir tepki de Kayserili gazeteci Kadir Dayıoğlu’ndan geldi. Dayıoğlu gazete köşesinde; ”Kitap çalakalem yazılmış; kaynak kitap falan değil…” tabirini kullandı. Bu da kitap da başka şehirlerle alakalı yanlış bilgilerinde olduğunu gözler önüne serdi.

Behçet Gülenay hemen durumu Batman Barosu’na aktarınca, Baro konuyla ilgili önemli bir bildiri yayınlayadı ve Batman iline yönelik gerçeklikten uzak ve rahatsız edici yazıların bulunduğunu açıklayarak; ”Batman’ı tanıtmaktan çok Batman halkını gerçek dışı beyanlarla rencide eden, küçük gören ve tahkir eden bu kitap ile ilgili olarak başta suç duyurusu ve Hakim kararı ile kitapların toplatılması olmak üzere gerekli Hukuki sürecin başlatılacağını” duyurdu.

Filhakika henüz süreç devam ederken bir hamle, kitabın yayınevinin genel müdürü tarafından geldi ve önce Batman halkından özür dilenirken, ardından kitabın satıştan kaldırılıp toplandığını aktardılar. Önemlikle bu süreçte Batman Barosu Başkanı Av. Abdulhamit Çakan’ın verdiği mücadeleyi unutmamak gerektiğini dile getirmek isterim.

Esasen tüm Batman halkı yaşanan gelişmeyi memnuniyetle karşılarken, kitabın yazarlarından da bir özür beklediklerini defalarca dile getirmekteydiler. Bu gelişmeler üzerine tepkilerin ilgi odağı olan Kenan Mortan, Batman Barosu Başkanı Av. Abdulhamit Çakan’a kitapla ilgili özür mesajı gönderdi. Aslında bugün, bu yazımda anlatmak istediğim konu, birkaç kişiyle nelerin başarıldığını ve gerçek memleket sevdalılarının kimler olduğunu dile getirmekti. Yazımızı ise, Kenan Mortan’ın gönderdiği özür mesajını sizlere sunarak bitiriyoruz. Koronavirüs hastalığına rastlamamak için, lütfen sokağa çıkmayalım…

” Sayın Av. Abdulhamit Çakan

Batman Barosu Başkanı

 Saygıdeğer Başkan,

 Türkiye’nin Kültür Atlası adlı iki yazarlı ortak çalışmada, bendenize ait olan ”Batman” bölümünde, bir yandan Batman’ın ve Batman halkının güzelliğini vurgulayan ‘Kurtalan Ekspresi’ gibi bir bölüme yer vermişken, öbür yandan infialine neden olan o ifadelerin, kişiliğime, düşüncelerime ve müktesebatıma da asla uygun olmadığından emin olmanızı rica ediyor, şimdi dayanıksız olduğunu büyük bir üzüntüyle fark ettiğim bu ifadelerden dolayı, değerli şahsınızda, gerek Batman halkından ve gerekse Batman Barosu’ndan içtenlikle özür diliyor, bu samimi özrümün Batman halkına da iletilmesini diliyorum.

Saygılarımla

Kenan Mortan”