Giriş: Antakya, Kudüs’ten sonra Hristiyanlığın kabulünde merkez olan bir bölge. İlk İncil’e iman etmiş çoğunluğun olduğu şehir. Antakya’dan dünyaya yayıldığı söylenebilecek bu inanç, nasıl yaygınlaştı? Anlatılanlarla tarihteki yansımalar ne şekilde oldu? Kur’an-ı Kerim’de Habib-i Neccar ve Havariler’e değinme söz konusu mu? Yasin Sûresi’nde yerle bir olan şehir, Antakya mıdır? Bu soruların cevabı yanında “Günümüz Anadolu Toprakları’nda ilk ezanın ve toplu namazın kılındığı şehir neresidir?” ve “ İlk camii, hangi şehirde yapılmıştır?”  sorusuna da açıklık getirilecektir.

Habib-î Neccar… Antakya’da bir isim. Zaman Hz. İsa Peygamberin İslâmı yayma, putperestliği ortadan kaldırma amaçlı dönem. Antakya’ya gönderilen havarî Yunus ve Yahya. Öbür isimleriyle  Pavlus ile Yuhanna.  Allah’ın indinde tek din olan İslâmın mensuplarıdır,  Yunus ile Yahya. Amaç, putperest dönemde tahrif edilmiş inancın tekrar aslî hususlarıyla ortaya çıkışı. Yahudî anlayışın, Putperest Roma ile bütünleşmiş zulmünün ortadan kaldırılması için, uzaklara gönderilenler arasında üç isim ve bu isimlere yardımcı olmak isteyen Neccar; marangoz.

Neccarın cüzzamlı oğlu ile ortak yaşantısı vardır. Bir dağ eteğinde, başında, çevreden uzak yaşantı sürer. Cüzzamlıların dışlandığı ortamda kendi halinde sabırla yoğurduğu hayatta, inanca tam teslimiyet.

Yahya ile Yunus, İslâmın tebliğini yapmak için Antakya’ya zorlu bir seyahat gerçekleştirir. O dönem şartları içinde İlahî tebliğe ilk muhattap Putperest Antakya’da Neccar’dır. Kendi halinde cüzzamlı oğluna adanan hayatta karşılaşılan iki isim, kendi hayatını değiştirecektir. O, çocuğunun yaşantısı için şehirden çekilirken, kendisinin gördüğü hakikat, O’nu Kur’an-ı Kerim’e taşıyacaktır. Allah’ın Âyetleri’nde telmihte bulunulacaktır, kendisine.

Hz. Musa Peygamber’in Firavun’a karşı koyuşu, nasıl sihirle bertaraf edilmek istenirse, burada putperestliğe iman etmiş halkın direnci vardır. Şehir ve hükümdar, zindana atılan iki havarî için gelen Şem’ûn Sefa’yı düşüncelerini açıklamadığı sürece kabul eder. Şem’ûn-Sefa, hükümdarın sarayına kadar girer, hükümdarın itimadını kazanır. Gaye, iki havarîyi kurtarmaktır.

Cüzzamlı oğlu iyileştirildiği için, bu mucize karşısında Hz. İsa’yı Peygamber, inancını hak din  olarak kabul edip, buna iman eden Neccar, kendisine sunulan mucizeye karşı etrafına telkinde bulunur. Halka tebliğde bulunan havarilerin hükümdarın saltanatını tehdidi karşısında Yahya ile Yunus, zindanla tanışır.

Şemûn Sefa( Safa), saraya girdikten sonra iki havariyi sorgular, kendilerinin bir sorgudan geçirilmelerini ister. Bu sihirbazlar karşısında imdada yetişen asa misali, Şem’un Sefa-Petrus, iki havarinin bir imtihandan geçmesine hükümdarı ikna eder.  Sorulan soru, neden geldikleri üzerinedir. Cevap, Hak Din Tebliği’dir, gönderen Allah’ın Peygamberi ve Kulu İsa’dır, olumsuzluklardan insanların kurtarılması için. 

Hastalıklara şifaya sebep olduklarını söyleyenler, ölünün Allah’ın izniyle diriltildiğini ifade eder. Şem’un Sefa, Hz. İbrahim Peygamberin Nemrud’a söylediği söze benzer ifadeyi kullanır, sarayda yeni ölüp diriltilen insanın konuşması sonrasında. Dirilen kişi, kendisinin gördüğü azaba muhatap olmamaları için halka gelen üç kişinin dediklerine iman etmelerini söyler.

İkisi zindanda olanların üçüncüsü hükümdarın itimadını kazanan Şem’un-Sefa’dır. Kendisine sorulduğunda iman ettikleri söylenilen putların da bir mucize göstermelerini ister, soran hükümdara.

Bakara Sûresi’nde böğürdüğü söylenen buzağıya-ineğe, “öldürmek ve yaşatmak elimde” diyen  Nemrud’a, On emre muhalefet eden, gökten indirileni az gören, kıtlıktan bolluğa geçince daha dünyevî olan, putlarına tekrar dönüş yapan İsrailoğullarına dair hatırlatma vardır, bu  ifadede: Onlar da diriltsinler, mucizelerini göstersinler.

Baltayı baş putun boynuna asan İbrahim misali, putların konuşmadığını bilen hükümdarın acziyeti had safhadadır. Üç isim, statükonun insan nefsine yenilgisi olan saltanata köleliğin işareti olarak öldürülür, tebliğ görevinde bulundukları için.

Neccar, nasıl “Habib” olur? Sıradan bir marangoz. Cüzzamlı olan oğlu için herşeyini feda eden, gelen ilk iki kişi ile çocuğu iyileşen ve zindana atılan iki kişi, üçe çıkınca etrafına onların görevini yerine getiren. Devam edecek