yaratıcı her kişiyi farklı farklı yaratmıştır. Her kişi bu farklılığı ile imtihan olacaktır. Yaratıcıya tabi olup onun emir ve kurallarına uyan kişi buna uymayan kişi ile kıyaslandığında uymayanın uyana tahammülü yoktur.

Yeryüzünün bir kural ve bütünlük içinde insanoğlu ile yaşamını sürdürmesi tevhidin işaretidir.

Allah koymuş olduğu kurallara uymayı emrederken şeytan kıyamete dek insanoğlunu sıratil müstakimden ayırmak için mühlet verilenlerden olarak insanın bu yönde hareket etmesini istemektedir.

İnsan tevhit ile bu yoldan onu caydırmak isteyen iblisin çatışma alanıdır.

İblis kıyamete dek insan oğlunun tevhidi anlayışa olan tahammülsüzlüğünden dolayı insanı saptırmaya çalışmaktadır. İnsan ise bu iki kabulun çatışmanın tarafı olarak imtihandan geçmektedir.

Hayat bu şekli ile anlam kazanır.

Allah'ı bilmek ve o yönde hareket etmek. Yaşamın ve sonrasındaki ahiretin anlam kazanmasın daki hikmet burada saklıdır.   Yaratılıştan bu güne bu günden kıyamete dek bu imtihan insanoğlunun ayrılmaz bir parçası olarak devam etmektedir.

İblis insanın sıratil müstakimde yürümesine olan tahammülsüzlüğü sürekli insanoğlu ile uğraşmayı ve yoldan çıkarmayı hedeflemektedir.

Bu yönde Allah ile olan ahitleşmesinin sorumluluk ve gereğini yerine getirmede ısrarcı ve sabırlı olarak ahdini yaşamak istemektedir.

Diğer yandan insanoğlu yaradanın emir ve kurallarına uymada ki teslimiyeti O'nun kurtulanlar dan olmasını sağlamaktadır. Yeryüzü düzeni yaradan'ın kurallarına uyması ile sağlanır.

Tüm yaratılmışlar yaradan'ın kurallarına uygun hareket etmesi yeryüzünde ilahi bir düzenin teşekkülünü oluşturur.

Özellikle de insanoğlunun bu  kurallara uyması bu işin omurgasını oluşturur. Çünkü insanın dışındaki tüm yaratılmışlar sünnetüllaha uyma noktasında teslim olmuş durumdalar.

Bu ilahi nizamı ve ahengi bozan insanoğlu dur.

İnsan oğlunu da azdıran iblistir.

İblis insanı kendi yanına çekme arzusu ve çalışması rabbi ile olan ahitleşmesinin bir sonucudur.

İnsanoğlu bunun idrakin de olarak hareket etmesi iblisin oyununu bozma iradesinin tecelli etmesini oluşturacaktır. O nedenle insan yaratıcının emir ve kurallarını iyi bilip o yönde hareket etmelidir.

Bu yönde hareket eden insan toplulukları saadet toplumunu oluştururlar.

Bu anlayışın hakimiyeti yeryüzü cennetinin adı olur.

İmtihanın en çetin  yönü bu idrakten uzak olmaktır.

Özlenen  ve hedeflenen toplum bu Resulullah döneminde inşa edilen saadet toplumunu oluşturmaktır.

Vahiy bunun oluşmasına zemin hazırlayacak güçte ve yeterliliktedir. İnsanoğlunun kurtuluşu vahyi anlayıp o yönde hareket etmesidir. Bu yöneliş tahammülsüzlüğü ortadan kaldırır ve iblisin çabalarını boşa çıkarır.