yaratılmışların tüm en'lerini özünde taşıyan tek varlık insandır.

Sorumluluk ve bilinç olarak diğer varlıklardan farklılık arz eden bir özelliğe sahiptir.

İyilikleri ve kötülükleri bağrında taşır ve buna göre yoluna devam eder.

İnsan olma bu sorumluluk ve bilinç  ile  başlar.

Yaratılmışlık bilincinde olmayan kişilerin insan olma özelliği yitirilir.

yeryüzü insanın imtihan arenasıdır.

Yaratıcı insan fıtratına iyilikleri ve kötülükleri tanımlamış ve insanın pratik amelleri düşünce dünyası bunların öne çıkmasına zemin hazırlamış olur. Kuran'da insanın çeşitli ayetlerde eğilim ve davranışlarının tanımlaması yapılmaktadır.

Bu tanımlar insanın eğilim yönünde ki ip uçlarını vermektedir.

İnsan kur'an,daki tanımlamalar dikkate alındığında anlaşılmayacak kadar karmaşık bir durumun olmadığı görülecektir.

İnsanın eğilim ve tercihleri imtahanınıda anlamlı kılmaktadır.

Hayat bu imtihan süreci ile anlam kazanır. Kabuller ve redler toplumda bir ahenk oluşturur.

Bir yanı teslimiyet bir yanı isyan olan bu imtihan arenası insanı deşifre eden en anlamlı süreçtir.

Zaman zaman akıl melekesini yitiren ve düşünce melekesini kaybeden insan kendi nefsinden uydurdukları anlayışta hareket etmesi sonucunda yaratıcı olan Allah insanoğlunun özüne dönmesinin vesilesi olması için uyarıcılar gönderir ve insanın tekrardan düşünüp akletmesini hatırlatır.

Bu öze dönüş sürecinin kabul hali hidayet olarak tanımlanır.

Bu hidayet Erkin'in yaratıcının istemesi ile olacağı kanunsal bir kabuldür.

Bu sürecin sonuç bulmasının yani hidayetin insanla buluşmasında ki sürecin tüm kapılarının anahtarı Allah'ın iradesi ve kudretindedir.

İnsan tek başına buna güç erdiremez. Hidayete vesile olacak bir çok sebep insanın hayat sürecinde önüne çıkabilir. Bazen bir söz bazen bir olay bazen bir çiçek bazen bir musibet gibi nereden geldiği hesap yapılamayan bir sebep hidayet kapısını aralaya bilir.

İnsan bu arayış ve mücadele süreci hidayeti kendine yaklaştırır.

Günah ve inkar hidayeti kendinden uzaklaştırır.

Akıl fıtri olarak iyilik ve güzelliğe doğru hareketi önceller. Nefis ise aklı iyilik ve güzelliklerden alı koymak için tersine mücadelede insanı zorlar.

İnsan yaratılmışların en üstünü ve en zelili olarak tanımlanmaktan kendini beri tutamaz.

Kabulleri ve aklının hayat seyri insanı eşrefi mahlukat sınıfına çıkardığı gibi esfeli safiline indirgeyebilir.