Aynı şekilde sürekli eleştirilen, ilgisiz ve sevgisiz bir ortamda büyüyen çocuk

yaşadığı gerginliği tırnak yiyerek ortaya koyabilir. Tırnak yeme davranışı

kesinlikle bir davranış bozukluğudur ve mutlaka sebepleri bulunarak tedavi

yolları araştırılmalıdır. Özellikle çocuklarda davranış bozuklukları olarak

tanımlayacağımız bazı davranışlar görmek mümkündür. Birçok çocuğun ortak

sorunu olan bu bozuklukların bazıları kolaylıkla tedavi edilirken bazılarında

tedavi için daha uzun sürelere ihtiyaç duyulabilmektedir:

 Altını ıslatmak,

 Fobiler,

 Kaygı bozuklukları,

 Saldırganlık,

 İçe kapanıklık,

 Tırnak yeme,

gibi davranış bozuklukları içinde hepsi önemlidir ancak özellikle ‘tırnak yeme’

davranışı çocuklarda neredeyse en sık görülen bozukluktur.

Tırnak yeme davranışı ve dönemler

Tırnak yeme davranışı genellikle 3 ya da 4 yaş civarı görülür. Daha küçük

çocuklarda sıklıkla rastlanan bir durum değildir. Tırnak yiyen çocuğun bu

davranışının ardında güvensizlik duygusunun yattığı düşünülmelidir. Aşırı baskı

görerek büyüyen çocuklarda ve özgüven sorunu yaşayan çocuklarda sıklıkla görülür. Aynı şekilde sürekli eleştirilen, ilgisiz ve sevgisiz bir ortamda büyüyen

çocuk yaşadığı gerginliği tırnak yiyerek ortaya koyar. Genellikle çocukların

yarısında görülen bir bozukluk olduğu bilinmelidir. Üstelik bazı durumlarda

ortada hiçbir neden yokken sadece modelleme yoluyla da çocuğun tırnak

yemeye başladığı görülmektedir. Ailesinde ya da yakın çevresinde tırnak yiyen

birisini gören çocuk bu davranışı taklit etme yoluna gidebilir. Tırnak yeme

konusunda yapılabilecek en doğru şey özellikle küçük yaşlarda bu davranışı

görmezden gelmektir. Diğer bütün sorunlarda olduğu gibi davranışa yol açan

nedenler saptanmalı ve çözüm buna göre oluşturulmalıdır.

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE TIRNAK YEME

Okul öncesi dönemde çocukların öncelikle oral dönem dediğimiz ilk iki yıldan

kalma bir alışkanlıkla her şeyi ağızlarına götürdüklerini ve bu davranışın bir süre

sonra tırnak yemeyle yer değiştirdiğini görüyoruz. Özellikle kendisini baskı

altında hissettiği, gergin olduğu, kaygı duyguları yaşadığı durumda bütün

çocukların elleri hemen ağızlarına gider. Bütün anneler de genellikle ‘elini

ağzından çek’ uyarısını yapmak zorunda kalırlar. Bu sıkıntıların ve kaygının

arttığı durumlarda olay elin ağza götürülmesinden, tırnakların ya da tırnak

etlerinin yenmesi durumuna dönüşür. Burada da durum tamamen hissedilen

kaygı ve baskı ile doğru orantılıdır. Okul öncesi dönemde çocukların bir

başkasını model aldıkları ve bu nedenle tırnak yeme davranışını öğrendiklerini

de biliyoruz. Ailede ya da yakın çevrede bu davranışı alışkanlık haline getirmiş

bireyler varsa, çocuğun her tür olumsuz hareketi kopyaladıklarını da bilmeliler.

OKUL DÖNEMİNDE TIRNAK YEME

Bu dönemde çocuk ailesi dışındaki ilk sosyal kurumla tanışır ve bu kuruma ait

kurallara uyum sağlamaya çalışır. Bu kurallar, okulun getirdiği görev ve ödevler

de çocuk üzerinde ayrı bir baskı unsuru oluşturabilir. Ek olarak mükemmeliyetçi

bir tutum benimsemiş aile, tamamen başarı odaklı bir anne baba modeli çocuk

üzerindeki gerginliği ve baskıyı artıracaktır. Çocuk kendini ve duygularını ifade

etmekte zorlandığında tırnak yeme davranışını geliştirmesi

mümkündür.Çocuğun okul dönemindeki kaygıları:

 Başarısız olma korkusu,

 Kendine güvensizlik,

 Arkadaşlık ilişkilerindeki sorunlar,

 Akademik başarıya odaklanmış ebeveyn profili, Dikkat eksikliği ya da öğrenme güçlüğü gibi farklı sıkıntıların yol açtığı

eğitim sorunları,

 Okul ve öğretmenle ilgili sorunlar.

YETİŞKİN DÖNEMDE TIRNAK YEM

Yetişkinlikte görülen tırnak yeme davranışı öncelikle çocukluktan gelen ve hala

çözümlenememiş bazı sorunların yol açtığı bir alışkanlıktır. Çocukken başa

çıkmakta zorlanılan pek çok sorun maalesef yetişkin yaşlara taşınabilmekte ve

bireyin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bilindiği gibi

alışkanlıklar kolaylıkla değişebilen ya da bırakılabilen davranışlar değildirler. Bir

davranıştan ya da alışkanlıktan vazgeçebilmenin temel koşulu o davranıştan

kalan boşluğu dolduracak başka bazı davranışlar edinmektir.

Tırnak yemeye yol açan nedenler

 Korku ve kaygı durumları,

 Öfke, şiddet ve saldırganlık,

 Kendine güvensizlik,

 Aile içi sorunlar ve çatışmalar,

 Aşırı baskılı ve kontrolcü aile ortamı,

 Kıskançlık duyguları,

 İlgi ve sevgi eksikliği gibi hemen her tür olumsuz duygu

durumlarında çocuğun tırnak yediği görülmektedir.

ÖNERİLER

Tırnak yeme davranışının altında, kesin olarak kaygının yattığı ya da bir başka

kişiyi görerek modellemek olduğu biliniyor. Ek olarak başka bazı kaygı

bozuklukları da bu duruma eşlik edebiliyor. Dolayısıyla bu sorunu çözümlemeye

giden yolda öncelikle bu kaygıyı azaltmak gerektiği, ilgi ve sevgi açlığının

doyurulmasının şart olduğu bilinmelidir. Üstelik olay kesin olarak bir alışkanlık

haline gelmişse çözüm her zaman zorlayıcı olur. Özellikle ailenin ya da çevrenin

baskısı olayı durdurmaktan daha çok, bireyin üzerindeki kaygıyı ve baskıyı

artıracaktır. Bu yoğunluk da davranışa yansıyarak tekrarlanma ve perçinlenme

olasılığını yükseltecektir. Bu tip bir davranış bozukluğunda mutlaka bir psikolog

desteği almak çok yararlı olur. Aile içindeki çatışmaları önlemesi ve kişilere bir

yol haritası vermesi bakımından da son derece olumlu katkıları olacağı

bilinmelidir. Sonuç olarak yapılması gereken,yanlış davranışın ve alışkanlığın

değiştirilerek yerine yeni ve sağlıklı olan davranışı yerleştirmektir. Buna

‘davranış biçimlendirme’ diyoruz ve bu biçimlendirme işi profesyonel destek alınmadan el yordamıyla yapılacak bir iş değildir. Dolayısıyla bir uzman

desteğiyle ve kararlı,ilgili,olumlu yaklaşımlarla sorunun çözümü mümkündür.

Bütün mesele, sorunu çok ileri yaşlara varmadan çözümleyebilmektir

Psikolog/Aile Danışmanı Cansu Fidan