Diyarbakır Konulu Sanal Ortamda Gezinen İddialara Cevabımızdır.

ŞEHİR NASIL ŞEHİR OLUR?

Son dönemde sanal ortamda ve kimi kitaplarda rastladığımız, Diyarbakır’a dair bilinmesi istenenlere her zaman diliminde başka maddeler eklenmektedir.

Sanal ortamdan aldığımız bu maddelerin kimisinde gördüğümüz hususların eleştirisini yapma zorunluluğu hissettik. Bu hususta düştüğümüz yanlışlıkları düzeltme amacıyla yazmaktayız.

Güzel sözlerin insan kulağına ve nefsine hoş geldiğini hepimiz bilmekteyiz. Şehre, şehirlere dair abartılı ifadelerin altında yatan, konuyu bilmemek ve okumamak gelir.

Elbette, sanal ortama sıçrayan ve düzeltilmesi öncelikli olanları düzeltme ihtiyacı duymaktayız.

Bu garip durum sadece Diyarbakır için geçerli değildir. Diğer iller için de aynı durumlar geçerlidir.

İddialar ve Düzeltmelerimiz

DİYARBEKİR

 1- Mekke'nin fethedilmesinin  Üzerinden 9 yıl geçmişti. Halife Hazreti Ömer'in (radiyallahu anh. ) görev verdiği komutan İyaz bin Ganem ve Halid bin Velid, 8 bin kişilik İslam ordusu ile Kuzey Mezopotamya'ya doğru ilerliyordu.

Ordunun içerisinde sahabelerden oluşan bin kişilik bir kuvvet bulunuyordu. Diyarbakır Kalesi önüne gelinmişti.

Bizans İmparatoru Heraklius yönetimindeki bölgede kuşatma beş ay sürdü. İyaz bin Ganem, Mardinkapı'yı; Said bin Zeyd, Urfa Kapı'yı; Muaz bin Cebel, Dağ Kapı'yı; Halid bin Velid, Radiyallahu Anh Hazretleri de Yenikapı'yı tutmuştu.

Halid bin Velid, sur dibinde gizli su deliğini bulmuş ve bunu genişleterek içeri girebileceğini keşfetmişti. Şehre menfezden ilk giren Halid bin Velid oldu. Beraberinde otuz kadar sahabe daha şehre girmeyi başardı.

Komutan Halid'in adamlarından on kişi kilitlerini ve zincirlerini kırıp kapıyı açtı. Böylece Amid şehri yani Diyarbakır 639'da fethedilmiş oldu.

Fetih sırasında Peygamberimiz'in (sav) arkadaşları olan 27 sahabe bir bölgede, 13 sahabe ise surların farklı bir yerinde şehit oldu. Yaralanan Sultan Sasa'nın da 6 ay sonra şehit olmasıyla birlikte bölgeye toplam 41 sahabe defnedildi.

Diyarbakır'da 30 sahabe mezarının kesin olarak yerleri biliniyor. Ancak daha sonra şehirde kalan ve soylarını devam ettirenlerle birlikte toplam 541 sahabe ve tâbiînin kabrinin bulunduğu belirtiliyor.

Düzeltme: İslamiyetle tanışan şehirde gelen kuvvetlerin Mekke ve Medine’den kaynaklı ilk çıkışlı olanlar, sahabîdir, diğerleri tabiîndir. Sayı olarak kesinlik bildirmek mümkün değildir.

Ulu Camiî, esasında şehrin en büyük yapısıdır. Şehir alındığında Camiî olarak işlevlendirilmiştir. Yapının Roma Eyaletinin yönetim merkezi olduğu bellidir. Mar Toma Kilisesi, günümüzde Mesudiye Medresesi’nin ilk katıdır. Medresenin uzun süreli inşâ edilmesi, Doğu Roma İmparatorluğu tarafından engellenmiştir. Mar Toma Kilisesi, teslis’i kabul etmeyen Hz. İsa’yı  Peygamber ve kul olarak bilen dönemin Tevhid ehlinin ibadethanesidir. Bu hususta Nasır-ı Husrev’ın “Sefername” eserine bakılabilir.

Bu hususta Ashab-ı Kehf ile ilgili yaptığımız araştırmaya bakılabilir. Süryanî Meryem Ana Kilisesi dururken Ulu Camiî kilise olarak düşünülemez. Aynı husus İç Kale için de dillendirilmektedir. Şehrin feth edilmesiyle ilgili kimi bilgiler için İmam el-Vakidî’nin ünlü eserine bakılabilir.

2- Anadolu da İslamiyetle tanışan ilk şehir Diyarbakırdır.

Düzeltme: Günümüzde Anadolu sınırları içinde ilk feth edilen şehir, Antakya’dır. 

 3-Diyarbakır'da tam ''1467'' yıldır ezan okunuyor.