Diyarbakır Şehrimizde bilindiği gibi toplu taşıma Diyarbakır Büyükşehir Belediyemize ait otobüsler, Halk Otobüsleri ve Minibüsler vasıtasıyla yapılmaktadır.

Diyarbakır şehrimizde toplu taşımanın bu yollarla yapılması sırasında şehrimizin trafiğini arttıran ve halka eziyet veren farklı sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Diyarbakır Kent Merkezi toplu ulaşımda artık çağdışı kalmış yöntemlerle yürütülmeye çalışılıyor.  Merkezi nüfusu 1 milyonu aşan bir şehir olarak artık mutlak surette Metro ve/veya raylı Sistemlere en az 10 yıl öncesinde geçiş yapması gereken şehrimizde ne yazık ki bunlar hala birer hayal olarak içimizde bir ukde kalacak gibi görünüyor. Gerek Siyasetçilerin gerekse de Bürokraside bulunan yetkililerin bunları düşünse bile uygulamaya koymakta isteksiz oldukları görülüyor. Şehrin dinamikleri olan Siyaset, Bürokrasi, Esnaf ve Sanatkar, Medya, Sanayi ve Ticaret Odaları ve STK’lar gibi Kurumlarımızında üzerinde dur(a)madıkları bu uygulamalar olmayınca mecburen bizlerde eski usullerle sadece Otobüs ve Dolmuşlarla Toplu Taşımada eziyet çeke-çeke günümüzü dolduruyor ve her bir yolculukta yöneticilerimize yönelik her türlü eleştiriyi dinliyoruz.  Ekseri eleştiri ise Şehrin yöneticilerinin ve Siyaset Kurumunun bu şehrin yoksul halkının sorunlarıyla gerektiği kadar ilgilenmedikleri yönündedir. Oysa ülkemizde bu konuda bu sorunlarını aşmış ve halkını rahatlatmış şehirlerde vardır. Türkiyemizin Diyarbakır ile aynı merkezi nüfusa sahip olan güzel illerinden Kayseri ilimizde (merkezi Nüfus bugün 1 Milyon 100Bin)  10 yıldan fazladır toplu ulaşımda dolmuşlar TAMAMEN KALDIRILMIŞ, Toplu ulaşım Raylı Sistem (KAYSERAY) ve Otobüslerle yapılmaya başlanmıştır. Dolmuşlar sistemden kaldırılırken 2 Dolmuşa 1 Otobüs tahsisi yapılmış ve Havuz Sistemine geçilerek Toplu ulaşımın tek bir elden yapılması yoluyla mükemmel bir rahatlama sağlanmıştır.

Epey bir zamandır Diyarbakır şehir içi ulaşımın oldukça fazla aksadığı ve mutlaka çözümler bulunması gerektiği bilinmektedir. Uzun zamandır toplu taşımayı bizzat kullanan biri olarak gördüğüm  Sorunları ve Çözüm Önerilerimi paylaşmak istedim. Umarım faydası olur ve gereken adımlar atılır.

Gözlemlerime göre Sorunların ve Çözümlerin başlıcaları şunlardır.

Şehrimizde YETERİNCE BELEDİYE OTOBÜSÜ BULUNMAMAKTADIR.

Bu yetersizlik sebebiyle bir çok yerde özellikle sabah saatlerinde izdiham yaşanmakta ve bir çok defa yolcular YOLCU FAZLALIĞINDAN DOLAYI araçlara binememektedir.  Kamuoyunda dolaşan dedikodulara göre halen  50 Adet belediye Otobüsü “Şoför yokluğundan dolayı” Belediyenin garajında kontak vurulamadan öylesine yatmaktadır.  Eğer bu doğruysa vatandaşlar bunca sıkıntı yaşarken Otobüsler için neden Şoför istihdamına gidilmediğinin bir açıklaması olmalıdır. Elbetteki işin doğrusunu yetkililer açıklama yaparlarsa öğrenebileceğiz.

Diyarkart dolum Üniteleri şehrimizin bir çok yerinde bulunmamaktadır. Örneğin; 500 Evler, TOKİ ve Afad Evleri bölgesinde 5.000’den fazla sayıda konut olmasına rağmen 1 tek adet ATM veya Market, Büfe tarzı yerlerde kart dolum yeri yoktur. Özellikle Belediye Otobüslerinin İLK ve SON duraklarında Şoförlerin ihtiyaçlarını karşılayacak küçük büfe veya Otobüs hareket Amirliği tarzı minik yapılar yapılması gerekmektedir. Bir çok yerde karşılaştığım durumda Şoförler tuvalet ihtiyaçlarını bile yapamaz durumda kalıyorlar. Oysa yapılacak bir düzenlemeyle İLK ve SON durakların olduğu yerlerde WC, ÇAY ve SU ihtiyaçlarını karşılayıp 10-15 dakika kadar Şoförlerin dinlenebileceği, nefes alabileceği minik yerler yapılabilir kanaatindeyim. Son duraklara yakın 8-10 m2’lik bir Dükkan kiralanması bile bu sorunu çözmeye yetecektir. Şehrimizin giderek gelişmesi ile birlikte bazı Güzergahlar aşırı uzun hale gelmiştir. Bazen 15-20 Km uzunluğa sahip güzergahların oluşması gereksiz yakıt ve zaman israfına sebep olabilmektedir. Bu sebepten dolayı Araçlar hareket saatlerine UY(A)MAMAKTADIR. Sabah işimize giderken karşılaştığımız en önemli sorunlardan biride Şoförlerin hareket saatlerine uymamasıdır. Bazen hareket saatinden 10-15 dakika önce bazen ise normal hareket saatinden onlarca dakika sonra hareket edilebilmektedir. Güzergahların uzun olması bahanesiyle Şoförler YETİŞME problemi yaşadıklarından dolayı bunu yapmak zorunda kaldıklarını ifade etmektedirler. Ancak bu belirsiz saatlerde kalkışlar yüzünden insanlar işlerine giderken problem yaşayabilmektedirler. Bazı Şoförlerin Vatandaşlara karşı BAKIŞ AÇISI SIKINTILIDIR…

Özellikle Özel Halk Otobüsü ve Dolmuşların Şoförlerinin ÇOK BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU (Neredeyse HEPSİ)  HİZMET İÇİ EĞİTİMDEN GEÇMEMİŞ kişilerden oluşmaktadır. Kaba, Negatif bakış açısıyla Vatandaşlara bazen hakaret etmekte bir beis görmemektedirler. Belediye Otobüs Şoförlerinin bunların yanında Melek gibi kaldığını görmek sevindiricidir.  Trafik Kurallarının hiçbirine uymayan, Kırmızı Işıklarda dahi geçmekte hiçbir beis görmeyen, Trafikte SLALOM YAPAN Şoförler sebebiyle bir çok kaza yaşanmış ve halende yaşanmaktadır. Taşıdıkları Yolcuların sayısınca gelir elde edilebilmesi sebebiyle Özel Halk Otobüsleri ve Dolmuş şoförleri canhıraş bir şekilde araç sürmekte, bazen yolcu daha araca tam binmeden kalkış yapmakta, ani gaza basıp ani frenler yapılmakta, Trafikte adeta canavarlıkta sınır tanımamaktadırlar. Şoförlerle bu durumu konuştuğumuzda, “Diğer araçlardan daha az gelir olması durumunda hat Sahipleri tarafından BAŞARISIZ GÖRÜLEREK işlerine son verildiğini, bu sebeple HIZLI ve SÜRATLİ hareket etmeye MECBUR olduklarını” ifade etmektedirler… Yani, SIRF DAHA FAZLA PARA yüzünden can ve mal Emniyeti SIFIRA inmektedir… Şehrimizde yapılan bu ulaşım hizmetleri karşılığında her bir aracın taşıdığı yolcu sayısı o aracın menfaatine yazılmaktadır.  Yani bir araç kaç yolcu taşıyorsa o kadar rantabl olmaktadır. Bu şekilde oluncada her bir Özel Halk Otobüsü veya Dolmuş hattı Şoförü olabilecek en fazla sayıda ÜCRETLİ yolcu taşımaya gayret etmek ZORUNDA KALMAKTADIR. Buda daha fazla yolcu taşımak için; a.) Araç ile ÇOK HIZLI ve SERİ hareket edilmesine ve bu yol ilede Trafiğin tehlikeye atılmasına sebep olunmaktadır,

b.) Özel Halk Otobüslerine binmeye çalışan Ücretsiz karta sahip Vatandaşlara bir çok defa hakaretler edilmesine, bir çok kez yolcu olarak araçlara alınmamalarına, hatta bir çok yerde durakta yaşlılar ve engelliler varsa aracın durakta durmamasına yol açmaktadır.

c.) Seferlerin düzensiz yapılmasına sebep olmaktadır,

d.) Şoförlerin sürekli gergin olmalarına, Şoförlerin BİRBİRLERİYLE TRAFİKTE YARIŞMASINA neden olmaktadır…

 

Dolmuş ve Otobüslerin güzergahları sıkıntılıdır. Dolmuşlar bir çok bölgeye uğramamaktadırlar. Mesela 500 Evler bölgesinde SADECE GİRİŞE kadar gelmekte ve Urfa Yolundan HAYLİ UZAK OLAN İÇ KISIMLARA UĞRAMAMAKTADIRLAR. Örneğin, Afet Evleri, Afad ve 1500 Adet Konutun hizmete girdiği YENİ TOKİ bölgesine SADECE A5.AZ ve E9 Otobüsleri uğramakta diğerleri HİÇ UĞRAMAMAKTADIRLAR… Şehrimizde ÇOK SAYIDA DOLMUŞ HATTI VARDIR. Dolmuş Sayısının ÇOK olması trafikteki ARAÇ sayısını olumsuz etkilemektedir. Bir Dolmuşun taşıyabileceği yolcu sayısı en fazla 18 kişidir. Dolmuşların AYAKTA YOLCU TAŞIMASI KANUNEN YASAKTIR. Oysa Otobüslerde BU SORUN YOKTUR, Otobüse girebildiği kadar yolcuyu Otobüse alabilir…