Bir toplumun ayakta kalabilmesi için olmazsa olmaz üç temel ilke vardır: Adalet, hak ve özgürlük. Bunlar bir binanın temeli gibidir. Temel ne kadar sağlam olursa, o bina o kadar uzun ömürlü ve sarsıntılara dayanıklı olur. Aksi halde çürük bir zemine oturtulmuş yapı, en küçük sarsıntıda yerle bir olur.

Adalet, terazinin dengesidir.

Adalet, sadece mahkeme salonlarında değil, evde, iş yerinde, sokakta, okulda, camide, tarlada yani hayatın her alanında var olması gereken bir ilkedir. İnsanlar arasında ayrım yapmadan, güçlüye iltimas geçmeden, zayıfı ezmeden, hak edene hakkını teslim etmek adalettir. Hz. Ömer’in ifadesiyle:
“Adalet mülkün (devletin) temelidir.”

Adalet olmadan ne barış olur, ne güven olur, ne huzur olur. Adaletin olmadığı yerde insanlar korku içinde yaşar. Hakkını alamayan insan, zamanla devletine, komşusuna, kardeşine küser.

Haklar, insanın doğuştan taşıdığı değerdir.

Her insan doğuştan bir değere, bir onura sahiptir. Bu değerin korunması, yaşatılması ve gözetilmesi gerekir. Din, vicdan, ifade, mülkiyet, eğitim ve yaşama hakkı; kimsenin kimseye bahşetmediği, Allah’ın kullarına verdiği haklardır. Bu haklar keyfi olarak alınamaz, çiğnenemez, ihmal edilemez.

Bugün birçok insanın hakkı çiğneniyor. Mazlumlar sesi çıkmadığı için eziliyor. Haksızlık karşısında susanlar ise adaletsizliğe ortak oluyor. Çünkü hakka susan, haksızlığa çanak tutar.

Özgürlük, sorumlulukla sınırlı bir haktır.

Özgürlük sınırsız değildir. “Ben özgürüm” diyerek başkasının hakkına, onuruna, inancına, ailesine, malına zarar veremezsin. Gerçek özgürlük, başkalarının haklarına saygı duyularak yaşanan özgürlüktür. Özgürlük sorumsuzluk değil, sorumlulukla birlikte anlam kazanır.

Özgürlük adına işlenen sapkınlıklar, toplumun ahlakını çökertmektedir. Sapıklık özgürlük değildir. Dinimize, ailemize, çocuklarımıza yönelen ahlaki saldırılar özgürlük kılıfıyla sunulamaz. Bir milletin ahlakı giderse, her şeyi gider.

Son sözümüz şu olsun:

Adalet olmadan hak, hak olmadan özgürlük olmaz. Bu üçü bir zincirin halkaları gibidir. Biri eksik olursa zincir kopar, toplum dağılır.
Bizi bir arada tutan değerleri korumalıyız. Adaleti yüceltmeli, hakka sahip çıkmalı, özgürlüğü sorumlulukla birlikte anlamalıyız.

İslam bize adaletin en güzel örneğini sunmuştur. Kur’an, hak ve özgürlüğü fıtrata uygun şekilde tarif etmiştir. Yeter ki bu ölçüleri hayatımıza tatbik edelim.

“Şüphesiz Allah adaleti, iyiliği ve yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, kötülüğü ve azgınlığı yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt verir.” (Nahl 90)

Adaletli bir toplum, hak ve özgürlüklerin teminatıdır.
Gelin hep birlikte daha adil, daha merhametli, daha insanî bir hayat için mücadele edelim.

Ahmet YOLDAŞ