Diyarbakır bugün tarihinin en ağır barınma krizlerinden birinin içinden geçiyor. Bir zamanlar dar gelirlinin, memurun, işçinin nefes alabildiği bu şehir, artık en temel ihtiyacın bile ulaşılamaz olduğu bir tabloyu yaşıyor. Sadece 2+1, 60 metrekarelik mütevazı bir dairenin 5 milyon liraya dayanması, kira bedellerinin 50 bin TL bandına oturması, artık ev sahibi olmanın değil, kiracı olmanın bile bir lüks hâline geldiğini bize acı bir şekilde gösteriyor.

Bu dramatik tabloyu “piyasa koşulları”, “arsa maliyetleri”, “artan nüfus” gibi gerekçelerle açıklamaya çalışanlar olacaktır. Oysa gerçek çok daha yalın ve çok daha acı: Diyarbakır 2009’dan bu yana bütünlüklü bir imar planından mahrumdur. Bugün karşılaştığımız uçuk rakamlar, bu 15 yıllık ihmalin, gecikmenin, öngörüsüzlüğün doğal sonucudur.

Bir şehri plansız bırakırsanız, o şehri fırsatçılar yönetir.
Bir şehri plansız bırakırsanız, rant sağduyuyu boğar.
Bir şehri plansız bırakırsanız, dar gelirlinin başını sokacak bir yuvası bile kalmaz.

Diyarbakır tam olarak bunu yaşıyor.

“BARINMA TEMEL HAKTIR” SÖZÜNÜN KAĞIT ÜZERİNDE KALDIĞI ŞEHİR

Bir öğretmenin, bir memurun, bir işçinin ya da yeni evli bir çiftin 50 bin TL kira ödeyebilmesi mümkün müdür? Küçük bir dairenin fiyatının milyonlarla ifade edilmesi hangi şehirde normal kabul edilebilir? Üstelik bu şehir Türkiye’nin en genç nüfusa sahip kentlerinden biri değil midir? Gençlerine umut, insanına nefes olmayan bir şehir nasıl büyüyecek?

Bugün Diyarbakır’da barınma bir hak değil, bir mücadele hâline gelmiştir. Bu durum sadece ekonomik bir problem değil, aynı zamanda sosyal bir tehdittir; toplumsal huzuru zedeleyen, aile düzenini sarsan, gençlerin geleceğine gölge düşüren bir sorun.

ÇÖZÜM BELLİ: BÜTÜNLÜKLÜ VE CESUR BİR İMAR PLANI

Bugün artık herkes biliyor ki Diyarbakır’ın kronikleşen barınma sorununu çözmenin tek yolu, şehri baştan sona kapsayan, bilimsel, şeffaf ve cesur bir imar planını hayata geçirmektir. Gelişen şehirler büyümeyi rastlantıya değil, akla ve planlamaya emanet eder.

Bu bağlamda Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Serra Bucak’ın şehir için bütünlüklü bir imar planı hazırlığına yönelik açıklaması, toplumun geniş kesimlerinde umut uyandırmıştır. Çünkü Diyarbakır artık günübirlik çözümleri, pansuman tedbirleri, kısmi düzenlemeleri kaldıracak durumda değildir. Bu şehir, geciken planlamanın bedelini ekonomik buhranla, sosyal tıkanma ile fazlasıyla ödemiştir.

Evet, imar planı tek başına tüm sorunları bir gecede çözmeyecek. Ama doğru bir planlama olmadan hiçbir sorun çözülemeyecek. Bu nedenle atılacak en kritik adım, şehri bütüncül bir bakışla ele alan kapsamlı bir imar düzeninin ivedilikle hayata geçirilmesidir.