İmam–Cemaat İlişkilerinde “Hak Konuşma” Çatlağı

İddia şu: “Hak konuşuyorum.”
Gerçek şu: Hak konuşanla başı hoş olmayan bir imam profili…

Bu soru sadece bir cami duvarının içini değil, toplumun tamamını ilgilendiriyor:

Hak konuştuğunu iddia eden imam, hak konuşan cemaati neden istemez?

Belki de cevabı aramak için önce şu gerçeği kabul etmek gerekiyor:
Hakikat, herkes için aynı ölçüde rahatlatıcı değildir.
Bazıları için hakikat; ışık, adalet ve duruluğun adresiyken…
Bazıları için koltuk, makam, etki alanı ve “cami içi iktidar” açısından tehdit demektir.

⸻

Hakikatin Ayak Sesleri Rahatsız Eder

İmam minberden “adalet” diye bağırır…
Ama saflarda biri çıkar, aynı adaleti imamın tutumlarına uyarlayınca imamın huzuru kaçar.
Çünkü hakikati anlatmak kolaydır; hakikatin merkezine kendini koymak zordur.

Cemaat içinden birisi çıkar ve sorar:
“Hocam, söylediğinizle yaptığınız örtüşüyor mu?”

İşte o anda imamın hakikati değil, konforu konuşmaya başlar.
Konfor bozulmasın diye hakikati konuşan cemaat “uygunsuz” ilan edilir.

⸻

Hakikat Mevzusu Cesaret İster – Herkesin Göze Alacağı Bir Bedel Değil

Hakikatin bedeli vardır:
Yalnızlık…
Dışlanma…
İtildiğin kapılar…
Menfaat çevrelerinin seni etrafından uzaklaştırması…

Bazı imamlar bu bedeli ödememek için “hakikat”i sadece minberden, kimseye dokunmayacak şekilde anlatır.
Ama cemaatten biri çıkar ve meseleyi somutlaştırır:

“Hocam, hutbede adaletten bahsettiniz. Peki filanca olayda neden adalet işletilmedi?”

İşte o anda imam kendini iki seçenek arasında bulur:

Ya hakikate sadık kalacak…
Ya da düzenini koruyacak…

Birçoğu ikincisini seçer.

⸻

Hakikat Konuşanı Dışlamak Bir Yöntemdir

Bugün camilerde sessiz bir gerçeklik dolaşıyor:
Eleştiren cemaat makbul değildir.
Sorgulayan cemaat tehlikeli bulunur.
Hakikati hatırlatan cemaat dışlanır.

Bazı imamlar, kendi otoritesini korumak için cemaatten sadece tek tip insan ister:

Soran değil, duyan…
Düşünen değil, itaat eden…
Muhakeme eden değil, susan…

Böyle bir ortamda hakikatin söz hakkı yoktur.

⸻

Oysa Cami Hakikatin Evi Olmalıydı

Cami, suskunluğun değil;
hakikatin konuşulduğu yerdir.

İmam, makamın değil;
adaletin sesi olmalıdır.

Cemaat ise korkarak değil;
soru sorarak, eleştirerek ve uyararak safta yer almalıdır.

Ama hakikati eline alıp “bana dokunma” diyen imamlar,
cemaatten aynı hakikati bekleyince rahatsız olurlar.
Çünkü hakikat, kendi menfaatlerine dokunduğunda “fazla gerçek” olur.

⸻

Şeyh Edebali’nin Hatırlattığı: “Nereye Gittiğini Unutma!”

Şeyh Edebali’nin o bilge nasihatini hatırlayalım:
“Nereden geldiğini unutma ki nereye gideceğini unutmayasın.”

Cemaat, imamına nereden geldiğini hatırlatmakla mükelleftir.
İmam ise cemaatine nereye gideceğini söylemekle sorumludur.

Bu denge bozulduğunda, cami ruhunu kaybeder; imam yolunu şaşırır, cemaat istikametini yitirir.

Ve şimdi söz, hem imama hem cemaate:
Nereye gittiğini unutma!
Unutursan, konuştuğun hakikat değil; susturduğun gerçekler olur.

⸻

Son Söz: Hakikat Susturulmaz, Sadece Geciktirilir

Hakikati konuşan cemaati saf dışı etmek, hakikati yok etmez.
Sadece erteler.

Hakikat bir gün mutlaka konuşur:
Ya cemaatin dilinden…
Ya çocukların gözünden…
Ya toplumun vicdanından…

Ve o gün geldiğinde hiçbir imam, hiçbir makam, hiçbir düzen bu sesin önünde duramaz.

Hakikati susturan değil, hakikati büyüten imam ve cemaat ilişkisi kurulması dileğiyle…