Yeni Akit gazetesinin yazarı Ali İhsan Karahasanoğlu’nun 28.07.2023 tarihli   “Faiz yükselttiler, dolar ve enflasyon inecekti, ama!” başlıklı yazısını okudum, yazısına katılıyorum, daha önce Merkez Bankası tarafından uygulamaya konulan ekonomik programı umut vericiydi. Onun uygulamasına son verirken yürürlükten neden kaldırıldığının bir açıklaması keşke yapılmış olsaydı. Uygulamada görülen aksaklıkların olup olmadığını anlatılarak piyasaya güven verilebilirdi.                                 Merkez Bankasının yeni başkanına başarılar diliyorum. Onun başarısı ülkenin başarısı ve refaha kavuşmasıdır. Hepimizin beklentisidir. Ancak “sütten ağzı yanan kişi ayranı üfleyerek içer.”. Daha önceki ekonomi programı da heyecanla anlattılar ve bizleri inandırdılar.” Düşük faiz-yatırım ve üretim “  Bu kulağa da hoş geliyordu. Bu program uygulanırken bence yeterli ve ülke adına bir denetim mekanizması devreye konulmalıydı. Denetim mekanizması devreye konulmuş olsaydı, bu ekonomi programının başarılı olacağını inanıyordum. Ancak yeterli denetim olmadığından para politikasının ayakları yere inmeden havada kaldı.  Çünkü Para babaları Merkez Bankasından düşük faizle kredi çekerek, diğer bankalara yüksek faizle para transferi yaparak, parasına para kattılar. Ama bir denetim mekanizması olmuş olsaydı, yatırım gerçekleşinceye kadar takip edilecekti o zaman istenilen sonuç alınabilirdi.  Kısacası programla amaçlanan yatırım ve üretim ayakları yere inecekti, havada kalmayacaktı.     Yatırım için düşük faizle alınan paralar direk yatırıma yönlendirilmiş olsaydı. Bugün üretimde belli bir ilerleme kayıt edilmiş olacaktı. Üretimin artmasıyla işsizlik azalacak ve enflasyon düşecekti. Bu program bizi umutlandırılmıştı. Ancak buda zengini daha fazla servet sahibi etme programı haline geldi. Etkili bir denetim olmayınca sonuç bu olur.

              Yeni ekonomik program ise bence zenginlerin paralarına para kazanma süreci daha çok kolaylaştırdı. Paralarını banka yatıracaklar, paradan para kazanacaklar. Bu ekonomik programla ne yatırım yapılır ve nede üretim yapılabilir ve nede yeni istihdam alanları açılabilir. Devletin burada kısa devrede piyasadan borç alma olayıdır. Geri ödeme ise daha daha yük ağırlaşacaktır. Basit bir örnekle olayı anlatayım. Şimdi benim servetim var bunu nasıl değerlendireceğim. Bana hangi yöntem güvenli ve beni yormadan parama paraya kazandıracaksa o yöntemi uygularım. Yani bugünkü ekonomik program zenginler için birebir. Ama yatırım ve üretim olmayınca, işsiz ordusu da fazla olacak böylelikle enflasyon yükselecek zengin daha zengin fakir daha fakirleşecektir. Sosyal devlet anlayışı zayıflayacak hükümete olan güvende yeniden gözden geçirilecek. Ali İhsan Bey’in dediği gibi enflasyon beklentisi %38 iken gerçek enflasyon %58 çıkmıştır.  Çünkü ekonomik program devlet aklıyla hazırlanır. Birinden diğerine hemen geçiş yapılmamalı bu devletin güvenini ve piyasanın dengesini bozmamalıdır. Faizin yükseltme politikası kısa devre Merkez Bankasına borç para girmiş olacaktır. Ama ekonominin diğer ayakları yere inmemiş olacaktır.  Enflasyonu düşürecek kalemler kamuda tasarruf yapılmalıydı. Ancak bugüne kadar neden kamuda tasarrufa gidilmediğinin anlamış değiliz. 

           Ekonomide para politikasıyla eğer yatırım ve üretim faktörlerine etkin kılmazsa para politikası istenilen amaca ulaşamaz.

          Yüksek faiz politikasıyla, Enflasyonun düşmanı olan üretim ve istihdam sıfırlanır.

             Enflasyonu düşürecek olan kalemlerin uygulamasının her safhasında denetim mekanizmasının işlenmesi, uygulamaya konulan ekonomik programda beklenen sonucu alabilirsiniz.  Bu kalemler; tasarruf- düşük faiz- yatırım ve üretimdir. Bu uygulamanın enflasyonun düşeceğini piyasaya güven geleceği inancı içindeyim. Tekrar MB Başkanına başarılar dilerim. Umarım ki para politikasına yatırım ve üretimi de katar.

Ali LALE