İran’da  her gün gençlerden birini öldürerek beynini yılan çıbanına bırakarak rahatlayan Zalim Bir hükümdar vardır,  Demirci Efsanesi’nde.  Bu iki çıbanın yılan başlı olduğu söylenir ki zalim hükümdarın ölümüne, hükümdara karşı çıkan Demirci olur.

Hazreti Musa’nın Firavunun sihirbazlarına karşı asasının büyük bir yılana dönüşüp hepsini yutması, ilahî kitaplarda yer almakta olan mucizelerdendir. 

Sümer anlatımında hayat ağacının koruyucusu Ningiszida, boynuzlu yılan biçimindedir. Bu sembol, acaba yasaklı meyveyi taşıyan ağaçta Hz. Adem’i  ve Hz. Havva’yı kandıran şeytanı mı sembolize eder? Cennetten çıkışın dünyadaki hayata açılan pencere olduğu unutulmamalıdır.

Mısır’da yılanlar şehirlerin ve mabedlerin koruyucusu olarak resmedilir, ifade edilir. Birçok piramid, yılanlarla süslü tablolarla doludur. Unutulmamalıdır ki Mısır Firavunlarının taçları, yılan motiflerinden oluşur. Yılan, kobra başlıdır. Kobra, Vişnu İnancında Vişnunun emrindedir, dokuz adet kobra Vişnu heykelinde Vişnu’nun başında canlandırılır.

            Yunan Kültürü’nde Asklepios, Sağlık Tanrısı olma gücünü adını taşıdığı yılandan almıştır. Bu gün havanda dövülen zehir ve havanda yılan figürü, Yunan Sağlık Sembolü Tanrıçası Hygieia’yı temsil eder. Eczacılar, bu sembolü kullanır. Yunan Efsanesi’nde Phyton dev yılandır ve Gaia’nın oğludur. Apollon şikayet edilen Phyton’u  öldürür. Apollon, Olimpos Dağı’nda Yunan Kültürü’nde bulunan 12 Tanrıdan biridir, mitolojide. Olimpos, bu tanrıların evidir, aynı zamanda. Gaia’nın oğlu Phyton yılan şeklinde iken, Şarap tanrısı bilinen Dionysos da doğumunda yılan biçimindedir. Persephone, doğan oğlu Dionysos’u kabullenir. Yunan Kültürü’nde Boreas, gövdesi yılandan kanatlı bir ilahtır. Cecrops, Atina’nın yarı yılan ilah hükümdarıdır. Anadolu’da Medusa, büyüleyici gözlerine bakanı taşa dönüştüren, saç yerine yılanları başında taşıyan, cezbedici bir kadın ilahedir ki kafası kesildiğinde Poseidon’un biri kanatlı uçan at şeklindeki Pegasus öbürü  dev şeklindeki Chrysaor, Medusa’nın kesik başsız bedeninden fışkıran kandan doğan çocukları bilinir.  Medusa’yı İstanbul Yerebatan Sarnıcı’nda başı ters biçimde sembolize edilmiş şekliyle görebileceğiniz gibi Didim’de Apollan Tapınağı kalıntıları arasında bulabilirsiniz.

Maya-Aztek Kızılderili Kültürü’nde yılan, her şeyi bilen ve insana herşeyi öğreten olarak kabul edilir. Hint Kültürü’nde yer altında yaşayan Nagalar, bir millettir, yılana benzer. Sonradan kimi Naga, insana dönüşmüştür. Bu inanışta reenkarnasyon düşüncesi etkindir. Budizm’de kişi, öldükten sonra başka canlılar biçiminde dünyaya gelr, ideal bir beden buluncaya kadar, gelişler söz konusudur.  Çin’de yılan, Ejderha şeklinde tasvir edilir, bereketin, ihtirasın, kuvvetin remzi bilinir. Kimi ülkenin efsanelerinde kuyruğunu yiyen ve bu şeklide beslenen yılandan tutun, gemileri bile yutabilecek derecede olan yılanlar mevcuttur. Vikingler, gemilerinde kutsadıkları yılanları sembol olarak kullanır.

Sonuç: Şah-ı Maran’ı ele alırken, efsanelerde geçen anlamlaştırdığımız tespitleri sunduk, yılan kültü konusunda farklı efsanelerden yola çıktık.

Belki bundan sonra efsane adı geçince tarihte olan-biten olayları sorgulayacaksınız. Belki bilinen kimi olayların nasıl efsaneye dönüştüğüne tanıklık edeceksiniz.

Bir gün Şah-ı Maran Motifi’ne rastlarsanız, belirttiklerimizi hatırlarsanız.

Belki dediklerimiz, paylaşılmaz.

Belki de bunca uğraşımız, sizi diğer efsaneleri yorumlamak için tarihte yolculuğa çıkartır.

Unutmamanız gereken, efsanelerin insan çaresizliğinin ürünü olduğudur, baş edemedikleri düşmanlarına karşı sukûtudur, insanın.