Anayasa Mahkemesi (AYM), Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) kararıyla hüküm giyenlerin yeniden yargılanmasının yolunu açacak emsal bir karara imza attı. Salih YEŞİL DİYARBAKIR - AYM, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’nin DGM heyetinde askeri hakimin olması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdiği bir başvurucunun, yeniden yargılanma talebinin yerel mahkemece reddedilmesini karara bağlayarak, yargılanmasının yeniden yapılmasına hükmetti. Diyarbakır 3’no.lu DGM tarafından 1999 yılında müebbet hapis cezasına çarptırılan Abdullah Altun DGM heyetinde askeri hakimin bulunması, yargılanmanın uzun sürmesi nedeniyle bağımsız ve tarafsız bir mahkemede yargılama yapılmadığı gerekçesiyle başvurduğu AİHM, 19 Ekim 2006’da kararını açıklayarak, başvurucunun bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetti. MAHKEME YARGILANLA TALEBİNİ GERİ ÇEVİRDİ Başvurucu Abdullah Altun, AİHM, kararında talep etmesi halinde yeniden yargılanma yapılmasının ihlalin giderimi için uygun bir yol olacağını da belirtmesi kararına dayanarak, 10 Temmuz 2013’te Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’ne yeniden yargılanma talebi başvurdu. Mahkeme, AİHM’in belirttiği hukuka aykırılıkların “usule yönelik olduğunu yargılanmanın yenilenmesi ile telafi imkanı bulunmadığı” gerekçesiyle Altun’un yeniden yargılanma talebini geri çevirdi. MAHKEME İTİRAZI REDDETTİ Başvurucu dosyanın 15 Haziran 2012 tarihi itibariyle Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesince denetlenmekte olan kararlardan olduğunu belirterek, itirazda bulunduğu Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi, dosya üzerinde yaptığı inceleme üzerinden 21 Şubat 2014’te itirazı reddetti. AYM’YE BİREYSEL BAŞVURUDA BULUNDU Abdullah Altun, 4 Mart 2014’te AİHM’in ihlal kararına istinaden yaptığı yargılanmanın yenilenmesi talebinin hukuka aykırı bir biçimde reddedildiğini, kararın yerine getirilmediğini, anayasal haklarının ihlal edildiğini işaret ederek yargılamanın yenilenmesi talebiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığından konuya ilişkin bilgi istedi. Bakanlık Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yeniden yargılama hakkını düzenleyen 6. Maddesine ve AİHM’in içtihatlarına atıfta bulunarak, karar verilirken bu hususların dikkate alınmasının Anayasa Mahkemesi’nin takdirinde olduğunu bildirdi. AYM YENİDEN YARGILAMA YAPILMASINI İSTEDİ Altun’un başvurusunu esas yönünden karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 36. Maddesinde güvence altına alınan bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlal edildiğine, tarafsız ve bağımsız mahkemede yargılanma hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılanmak yapılmak üzere kararın Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine oy birliğiyle karar verdi. Anayasa Mahkemesinin kararları genel ve bağlayıcı olması nedeniyle Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından yargılanarak hüküm giyen onbinlerce kişi için yeniden yargılama yolu açılmış oldu.