Hz. Ömer’in Nuşirevan’ın adaletini dile getirdiği ve yaşadığı bir olay vardır: Amr Bin As Mısır valisi iken, şehrin en görünen yerine çok büyük bir cami yaptırmak ister. Fakat caminin köşelerinden biri, Musevi vatandaşın arazisine taşar. Yahudi’ye ne kadar para teklif ederse etsin, arazisini satmaya razı olmaz. Bunun üzerine Amr Bin As, arazinin ortalama değerinin 2 katı miktarı verir ve arazinin hakkı budur diyerek, Yahudi’nin rızası olmaksızın arazisine el koyar.

Yahudi seni Halifeye şikayet edeceğim diyerek oradan ayrılır, Mekke’ye gider. Halifeyi sora sora bulmaya çalışır. Bir ağacın dibinde başının altına kerpiç koymuş uyuyan bir adam görür, uyandırıp ona sorar Halife kimdir? Benim der Hz. Ömer, Yahudi önce inanamaz, etraftan geçen insanların selam sana ey Halife diye selam ettiklerini görünce ikna olur ve çok şaşırır.

Durumunu Halifeye anlatır: Hz. Ömer de orada bulduğu bir kemik parçası üzerine, Nuşirevan bizden daha mı adildi diye yazar ve adama verir, bunu valiye göster, o gereğini yapar der.

Yahudi yazılan şeyden bir şey anlamaz ve iyice umudu kesilmiştir. Ama diyecek bir şey olmadığı için, olur der ve Mısır’a geri döner. Mısır’da bu kemik parçasını Amr Bin As’a gösterince, hemen arsasının kendisine geri verileceği söylenir. Olaya bir anlam veremeyen Yahudi, kemikteki yazının hikmetini sorar?

Bunun üzerine Amr Bin As anlatmaya başlar: İslamiyet’ten önce Hz. Ömer ve ben beraber İran’ın başkentine develerimizi satmaya gitmiştik. Gece bir handa konaklamaya karar verdik. Hancı paranızı ve develerinizi ücret karşılığı bana emanet edin, yoksa çalınabilir dedi. Biz ise düşük bütçeli tüccarlar olduğumuz için buna yanaşmadık. Develerimizi hana bağladık, altın keselerini de yastıklarımızın altına koyarak uykuya daldık. Sabah uyandığımızda develer de, altınlar da yoktu.

Bu durumu Hancı’ya sorunca: Ben sizi uyarmıştım dedi, Mahallenin güvenlik sorumlusuna bizi gönderdi, o da Hancı’ya emanet etseydiniz, beni ilgilendirmez dedi başından savdı. Bunun üzerine adaletiyle nam salmış Nuşirevan’ın huzuruna çıkmaya karar verdik ve durumu Nuşirevan’a anlattık.

Nuşirevan, peki develeriniz ve altın keseleriniz güvende değilken, niye uyuyordunuz diye sordu?

Hz. Ömer, biz sizi ve idarecilerinizi uyumuyor biliyorduk, onun için rahat rahat uyuduk dedi. Amr, Hz. Ömer’in bu cevabının kellelerine mal olacağını düşünürken, hükümdar bu cevabı çok beğendi. Hey çölün Arap çocukları doğru söylüyorsunuz, halkımın huzuru için benim her zaman uyanık olmam gerekir dedi.

Olayı araştırmak için bir hafta süre istedi ve o hafta boyunca sarayında bizi misafir etti. Bir hafta sonra Nuşirevan bizi huzuruna davet etti. Artık develerimiz bulunmuştu ve keselerimiz de oradaydı, içindeki altınlar da tamdı ve Nuşirevan’a teşekkür ederek, çok adil olduğunu söyleyerek, işimiz halloldu artık müsaadeniz ile gidebiliriz dedik. Nuşirevan, şehirden biriniz Doğu, biriniz Güney kapısından çıkın dedi, o zaman daha adil olduğumu göreceksiniz.

Hz. Ömer, kendi çıktığı kapıda Nuşirevan’ın oğlunun asılı olduğunu gördü. Sebebini sorunca, hırsızlarla işbirliği yaptığını öğrendiği için, Nuşirevan kendi oğlunu da astırmıştı.

Amr Bin As da Doğu kapısından çıkarken, o kapıda birinin asılı olduğunu gördü. Bu adam kaldıkları yerin güvenliğinden sorumlu kişiydi, hırsızlık olayında kusurlu olduğu için asılmıştı.

Bütün dinlerin aslı, hukuktaki eşitlik ve adalettir.

Nuşirevan’ın bu kadar adalet hususunda hassas ve ölçülü olmasına rağmen, çok yakınında ve devletinin içinde kendi menfaati uğruna yanlış yapanları, en sert şekilde cezalandırması ve çok iyi seçerek görevleri ehline vermesi hususu, bu hikaye ile açık bir şekilde anlatılmıştır. Her dönemde bu prensipler ve hassasiyetler geçerlidir.

Nuşirevan: “ Halka iyi muamele edin. Hak olan vergiden başka almayın. Zayıfları incitmeyiniz, alimlere saygı gösteriniz.” Diyerek dillere destan olan bu zat için Sevgili Peygamberimiz: “ Ben adaletli bir hükümdar zamanında gönderildim” buyurarak onun adaletini örnek göstermiştir.

Ayet-i kerimede: “Ey İman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan, kendiniz, ana-babanız ve akrabanız aleyhinde de olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun. (Haklarında şahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar Allah onlara (sizden) daha yakındır. Hislerinize uyup adaletten sapmayın, (şahitliği) eğer, büker (doğru şahitlik etmez), yahut şahitlik etmekten kaçınırsanız (biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan haberdardır. (Nisa.135) buyurulmuştur.