Osmanlı Devletini, Osmanlı Devletinin Mısır Valisi M. Ali Paşa ile olan hikâyesini anlatmamızdaki amacı bir önceki yazımızda kısmen değinmemize rağmen bir daha tekrar etmekte fayda mülahaza etmekteyim. 

Amacımız; tarihte yaşanan olayları okuyup öğrenmek ve günümüze uyarlayarak gerekli dersleri çıkarmaktır. Önce parçalanıp sonra yıkılan Osmanlı Devletinin bakiyesi üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti yüz yıldır kendi iç sorunlarını çözmediği-çözemediği için, dış ülkeler de sürekli bu kanayan yaraları kaşıyarak, Türkiye Cumhuriyetinin bedeni üzerinde her türlü ameliyatı –operasyonu yapma imkânı buluyorlar. Osmanlı imparatorluğu parçalanıp yıkıldıktan sonra Osmanlı Devleti’nin dün fiilen hükmettiği veya himayesinde bulunan coğrafya üzerinde kurulan devletlerin toplamında sayısı 64’ ü bulmaktadır.Bu devletler Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında olması sebebi ile çok değişik milletleri, ırkları, dinleri, mezhepleri ve kültürleri bir arada, kendi bünyesinde bir çatı altında barındırmaktaydı.  Bu devletleri kıtalarına göre ayrıştırıp yazdığımızda, Osmanlı Devletinin ne olduğunu daha iyi kavrayıp anlayabiliriz… Bu kadar büyük bir coğrafyaya hüküm etmek, bu kadar değişik ırk, din, dil ve mezhebi ortak payda altında toplamak çok ta kolay olmasa gerek…

Avrupa kıtasında kurulan – kurdurulan devletler: Bulgaristan - Kuzey Makedonya - Yunanistan- Sırbistan – Karadağ- Bosna Hersek-Hırvatistan – Kosava- Romanya – Maldova - Polonya- Ukrayna – Macaristan – Slovakya – Arnavutluk – Liberland.

 Asya kıtasında kurulan-kurdurulan devletler: Türkiye, Suriye, Suudi Arabistan, Ürdün, Irak, Yemen, Lübnan, Filistin, İsrail, Katar, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Kuveyt, Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Dağıstan, Çeçenistan, Kuzey Osetya, Güney Osetya, İnguş, Kabartay, Balkar, Karaçay, Çerkez, Abhazya ve Adıgeydir.

 Afrika Kıtasında kurulan –Kurdurulan devletler ise:Mısır, Cezayir, Libya, Fas ve Tunus.  Üç kıtada kılıç kuşanıp, at koşturan Osmanlı Devleti, acaba hangi ülkeleri birebir kaç yıl yönetmiş ve hangi ülkeleri de sadece himayesi ile etki altına almıştır.                                                                                                                                                

1-)Türkiye… 

 2-)Bulgaristan -Bosna Hersek – Makedonya – Kosova - Sırbistan- Karadağ - Hırvatistan: 539 yıl. 

 3-) Romanya -  Moldova – Arnavutluk - Irak – Lübnan-Suriye 490 yıl. 

4-) Irak - Lübnan – Suriye – İsrail – Filistin – Ürdün – Yemen – Umman – B.A. Emirlikleri – Katar – Bahreyn ve Suudi Arabistan ‘ da 402 – 401- 400 - 399 yıl iktidarda kalmıştır. 

 5-)Yunanistan – Gürcistan: 400 yıl. 

 6-) Mısır – Sudan ( Nubye) : 397 yıl. 

7-)Libya (Trablusgarp ) : 394 yıl.

 8-)Eritre (Habes) – Cibuti – Somali (Zeyla) – Kenya sahilleri- Etopya’nın bir kısmı bir (Habeş) 350 yıl. 

9-) Gine - Gine Bissau: 300 yıl.   

10-)Kuveyt 381 yıl – Tunus 313 yıl - Ukrayna- Cezayir: 308 yıl. 

11 ) Çad’ın kuzey bölgeleri (Resade) 313 yıl.           

12-) Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: 293 yıl.

 13-) Rusya’nın güney toprakları: 291 yıl. 

14-) Slovenya 250 yıl.

15-) Tanzanya sahilleri: 250 yıl. 

 16-) Voyvodina (Banat) : 166 yıl. 

 17-) Macaristan: 160 yıl.

 18-) Mozambik’ in kuzey toprakları: 150 yıl. 

19-) Fas- Batı Sahra- Moritanya: 50 yıl.

 20-)  İran batı toprakları: 30 yıl.

21-)Azerbaycan: 25 yıl.  

22-) Slovakya (Uyvar)- Ermenistan – İtalya’nın Güneydoğu kıyıları: 20 yıl. 

23-) Polonya (Lehistan)- Belarus- Litvanya – Letonya: 25 yıl himaye.                                                          

Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra bu topraklar üzerinde kurulan devletlerin isimlerini ve kaç yıl Osmanlı devleti tarafından fiili olarak yönetildiklerini niye yazdım. Osmanlı İmparatorluğu bakiyesi üzerinde yaşayan ve nüfus olarak çok küçük topluluklara bile devletlerini kurmalarına izin verilmiş ve hatta o zamanın güçlü devletleri; İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, Almanya, Avusturya ve kısmen ABD bir takım devletçiklerin kurulması için aleni veya perde arkasında siyasi – diplomatik – ekonomik ve askeri destek vermiş ve destekle kalmamış fiili olarak askeri müdahalelerde bulunularak o topraklar belli bir zaman kadar işgal etmişler, günü ve zamanı geldiğinde bağımsızlıklarını (!) kazanmalarına izin vermişler.

Şimdi Osmanlı Devletinin topraklarında kurulmuş – kurdurulmuş olan birtakım devletlerin nüfusuna bakalım;

Bosna Hersek: 3.282.000. Makedonya: 2.022. 054.  Kosava: 1.875.000.Karadağ: 622.000. (Altı yüz yirmi iki bin). Hırvatistan: 4.058.000. Romanya: 19.410.000. Moldova: 3. 544.000. Arnavutluk: 2.846.000.  Lübnan: 4.224.000.  Suriye:2011 yılından beri devam eden iç savaştan dolayı gerçek nüfusu bilinmediği gibi ülkenin toprak bütünlüğünün akıbeti bile belli değil. Devam edecek. Selam ve dua ile.