Türkiye'nin siyasi tarihine baktığımızda, başbakanların asıldığı, başkanların cezaevine girdiği örneklerle dolu olduğunu görürüz. Bu kadar sancılı bir geçmişe rağmen, Türkiye anayasası çerçevesinde teröre yardım ve yataklık statüsünde suç işlediği öne sürülen kişilerin aday gösterilmesi akıllarda birçok soru işareti yaratmaktadır. Bu tür adaylar neden özellikle ülkenin doğusunda gösterilir? Batıda daha fazla Kürt nüfusu olduğu belirtilirken neden doğuda etnik kimlik üzerinden gerginlik yaratılmaya çalışılır?

Siyasi Manipülasyon ve Aşiretler Arası Çatışma

Bir olasılık, doğu bölgesindeki büyük aşiretlerin birbirine düşürülmesidir. Tarih boyunca aşiretler arasında çeşitli nedenlerle çatışmalar yaşanmış ve bu tür bölünmeler, merkez dışı otoritelerin bölgedeki kontrolünü sağlamlaştırmasına yardımcı olmuştur. Aşiretler arası düşmanlıkların körüklenmesi, bölge halkının bir araya gelmeyerek merkez dışı otoriteye karşı güçlü bir blok oluşturmasını engeller. Bu durum, merkezi hükümetin bölgede egemenlik kuramamasına yol açması kaçınılmazdır.

Dış Güçler ve Yer Altı Kaynakları

Bir diğer teori ise, dış güçlerin yer altı kaynaklarına yönelik stratejik hamleleridir. Türkiye'nin doğu bölgeleri, zengin yer altı kaynaklarına sahiptir ve bu kaynaklar üzerinde kontrol sağlamak, uluslararası güçlerin ilgisini çekmektedir. Bu bağlamda, bölgede etnik çatışmaların körüklenmesi, dış müdahalelerin zeminini hazırlayabilir. Uluslararası enerji politikaları ve jeopolitik çıkarlar doğrultusunda bu tür çatışmaların teşvik edilmesi, bölgeyi istikrarsızlaştırabilir ve kaynakların kontrolünü kolaylaştırabilir.

İsrail ve Vaat Edilmiş Topraklar

İsrail'in, kendisine vaat edilmiş topraklar olarak gördüğü Mezopotamya'yı da kapsayan bir genişleme planı olduğuna dair iddialar da mevcuttur. Bu tür iddialar, bölgedeki karmaşayı artırmak için çeşitli aktörlerin rol oynadığını öne sürer. Yine de, bu tür spekülasyonlar kesin kanıtlarla desteklenmediği sürece birer komplo teorisi olarak kalmaktadır. Ancak, bu tür teoriler bile bölgedeki gerginliği artırabilir ve mevcut sorunların çözümünü zorlaştırabilir.

Ahir Zaman ve Hazine Tepesi

Ayrıca, dini kaynaklarda belirtilen ahir zaman alametlerinden biri olan Dicle ve Fırat'ın çekilmesiyle ortaya çıkacak hazine tepesine dair inançlar da bazı çevrelerde dile getirilir. Bu tür inançlar, bölgenin stratejik önemini daha da artırmakta ve çeşitli aktörlerin ilgisini çekmektedir. Ancak bu tür dini ve mistik inanışlar, gerçek sorunların çözümüne katkı sağlamaktan ziyade, halkın dikkatini başka yöne çekebilir ve sorunların daha da derinleşmesine neden olabilir.

Halkın Tepkisi ve Ekonomik Beklentiler

Ancak tüm bu teorilerin ötesinde, doğu halkının mevcut duruma tepkisi giderek artmaktadır. Yıllardır süren şiddet ve çatışmalar, bölge halkını yormuş ve geleceğe dair umutlarını zayıflatmıştır. Günümüzde insanlar, çocuklarına daha iyi bir gelecek sağlama çabasında ve ekonomik sorunlarla boğuşmaktadır. Artık eskisi kadar şiddete meyilli değiller ve bu durumu değiştirmek istiyorlar.

Doğu Anadolu'nun halkı, tarih boyunca büyük kavgalar sonrası her iki taraftan ya da bazen tek taraftan ölenlerin olmasına rağmen büyük bir erdem göstererek kan davalarına son vermeyi başarmıştır. Böylesi barışçıl ve uzlaşmacı bir topluluğu, yıllar boyunca kindar ve ülke düşmanı haline getiren kimlerdir? Bu sorunun cevabı, bölgenin istikrarını bozmaya çalışan çeşitli iç ve dış aktörlerde gizlidir. Bölgedeki halk, tarih boyunca gösterdiği barışçıl tutumu tekrar gösterebilecek potansiyele sahiptir; ancak bu potansiyelin açığa çıkması için bazı adımlar atılması gerekmektedir.

Çözüm Önerileri

1. Ekonomik Kalkınma ve İstihdam:* Doğu bölgelerinde ekonomik kalkınma projeleri hayata geçirilmelidir. Yatırımların artırılması, yeni iş alanlarının oluşturulması ve genç nüfusun istihdam edilmesi, bölgedeki ekonomik sıkıntıların azaltılmasına yardımcı olacaktır.

2. Eğitim ve Sağlık Hizmetlerinin İyileştirilmesi:* Eğitim ve sağlık hizmetlerine yapılan yatırımlar artırılmalı, bu alanlarda eksiklikler giderilmelidir. Eğitim seviyesi yükseldikçe ve sağlık hizmetlerine erişim arttıkça, bölgedeki sosyal sorunlar da azalacaktır.

3. Demokratik Katılım ve Yerel Yönetimlerin Güçlendirilmesi:* Yerel yönetimlerin yetkileri artırılmalı ve halkın demokratik katılımı teşvik edilmelidir. Yerel yönetimler, bölge halkının ihtiyaçlarını daha iyi anlayabilir ve bu ihtiyaçlara daha hızlı ve etkili çözümler üretebilir.

4. Etnik ve Kültürel Çeşitliliğin Korunması:* Etnik ve kültürel çeşitlilik zenginlik olarak görülmeli ve korunmalıdır. Bölgedeki tüm etnik grupların haklarına saygı gösterilmeli ve bu gruplar arasındaki ilişkiler güçlendirilmelidir.

5. Barış Sürecinin Desteklenmesi:* Barış süreci yeniden başlatılmalı ve desteklenmelidir. Tüm tarafların katılımıyla yürütülecek bir barış süreci, bölgedeki şiddetin sona erdirilmesine ve kalıcı barışın sağlanmasına katkıda bulunacaktır.

Sonuç

Doğu bölgesindeki halk, siyasi oyunlardan bıkmış durumda ve barışçıl bir çözüm arayışında. Onlar için en büyük öncelik, ekonomik refah ve istikrardır. Bu talepleri görmezden gelen ve kendi çıkarları doğrultusunda bölgeyi manipüle eden tüm aktörler, er ya da geç halkın iradesi karşısında yenilgiye uğrayacaktır. Türkiye'nin doğusundaki halk, bu Ali Cengiz oyunlarına son vermek ve daha iyi bir gelecek inşa etmek için kararlıdır. Bölgedeki sorunların çözümü, halkın taleplerine kulak vermekten ve gerçekçi adımlar atmaktan geçmektedir. Doğu Anadolu'nun halkı, geçmişte gösterdiği erdemi ve barışçıl tutumu yeniden göstererek, daha parlak bir gelecek inşa etme potansiyeline sahiptir.