Dünya Sağlık Örgütü'nün 2022 verilerine göre 2 milyondan fazla insan kalın bağırsak kanseri olarak yeni tanı aldı. Türkiye'de ise yine 2022 verilerine 22 bine yakın yeni tanı konulan hasta mevcut. Bunlardan yaklaşık 12 bin kişide yıllık kolorektal kansere bağlı olarak vefat ediyor.

Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi ve Gastroenteroloji Cerrahisi Uzmanı Dr. Mehmet Güzel, kolon kanserinin ne olduğu, belirtileri, nedenleri, öncesinden korunma yolları, tetikleyen besinler ve erken tanının tedavideki etkisi ile ilgili İLKHA muhabirine önemli açıklamalarda bulundu.

"Kalın bağırsak tümörü dediğimizde bu alanlarda gelişen tümörleri kastediyoruz"

Dr. Mehmet Güzel

Kalın bağırsağın ne olduğuna ve tümörün hangi alanlarda geliştiğine değinen Dr. Mehmet Güzel, "Kalın bağırsak, mide ince bağırsaktan sonra gelen bağırsak kısmıdır. Çıkan kolon, transfers kolon, inen kolon, sikmoit kolon, kabaca bu bölüm oluşur. Bunlardan sonra bir depolayıcı görevi gören rektum gelir. Ondan sonra da makat olur. Kalın bağırsak tümörü dediğimizde bu alanlarda gelişen tümörleri kastediyoruz. Bu alanlara bağlı olarak gelişen tümörlerin şikayetleri farklı olabilmektedir. Ancak genel anlamda tuvalet alışkanlığı, kanama bulgusu, zayıflama ortak özellikler diyebiliriz." dedi.

Güzel; mide kanserleri, ince bağırsak kanserleri, kalın bağırsak kanserleri, rektum, anus kanserleri, karaciğer kanserleri, safra kesesi kanserler ve pankreas kanserleri ameliyatlarını yaptıklarını söyledi.

"Maalesef bu hastalığa bağlı her yıl 12 bine yakın kişi vefat etmektedir!"

Kanser hastalıklarının Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre kalp damar hastalıkları ölümünden sonra en fazla ölümün görüldüğü hastalık tipleri olduğuna vurgu yapan Güzel, "Kalın bağırsak kanserleri de akciğer kanserleri, meme kanserleri, prostat kanserlerinden sonra dördüncü sırada yer alan ölüm nedenidir. Türkiye'de de 2022 verilerine göre yılda yaklaşık 22 bin hastaya kolorektal kanser tanısı konulmaktadır. Maalesef bu hastaların 12 bine yakını da bu hastalığa bağlı vefat etmektedir. Kalın bağırsak kanserleri dördüncü sırada yer aldığı için çok önemli bir kanser türüdür. Çünkü diğer kanserlere nazaran erken evrede veya orta evrede yakalandığında tedavisi özellikle cerrahi açıdan tam sağlanabiliyor. Dolayısıyla kalın bağırsak kanserinde erken evre veya orta evrede yakalanmak çok önemlidir" dedi.

"Bu şikayetleri olan hastaların mutlaka kolonoskopi ile tetkik edilmesi gerekmektedir"

Kalın bağırsak kanseri belirtilerine değinen Güzel, şöyle devam etti:

"Özellikle tuvalet alışkanlığında değişme. Uzun süreli iki gün, üç günlük kabızlık. Kabızlıktan sonra da gelen büyük abdestin kalem ucu gibi ince gelmesi veya mukuslu gelmesi, sıvı gibi akışkan gelmesi. Yine karında şişkinlik tuvalete çok sık gitmesine rağmen her seferinde büyük abdestini tam yapamama hissi biz buna tenezm bulgusu diyoruz. Büyük abdestte kanama olması, hastada kilo kaybı olması, yine eğer karnı özellikle zayıf hastalar için söyleyeyim. Karın bastırıldığında kitle hissi belki oluşabilir. Tabii kitle oluşması biraz ileri evre olduğunu gösterebilir. Bu şikayetleri olan hastaların, genel cerrahi, gastroenterolojik cerrahi ve cerrahi onkoloji polikliniklerine başvurup bir kolonoskopi ile tetkik edilmesi gerekmektedir."

"Sigara ve alkolün kesinlikle tüketilmemesi gerekir"

Kolon kanserinin oluşumunda etkili olan nedenleri ve önleyici faktörleri de anlatan Güzel, "Kolon kanserinin oluşumunda; aşırı yağlı, kırmızı et ağırlıklı beslenme, şişmanlık, sigara ve alkol tüketimi etkilidir. Bazı önleyici faktörler ise egzersizin iyi yapılması, sigara ve alkol kesinlikle tüketilmemesi gerekir. Tütsülenmiş gıdalar, kırmızı etten zengin diyetler, bunlardan uzak durulması gerekir. Bitkisel, posalı gıdalar tüketilmesi gerekir. Onun dışında folik asit, D vitamini, kalsiyum içeren gıdalar, bunlar süt, süt ürünleri, yoğurt, peynir tarzı, yiyecekler, bol bol tüketilmesi gerekir." tavsiyelerinde bulundu.

"Genetik kalın bağırsak kanseri olan bir hastanın tüm aile bireylerinin taranması gerekir"

Kalın bağırsak kanserlerinin yüzde beşinin genetikten kaynaklandığına dikkat çeken Güzel, "Bu hastalıklarda da hastanın kesinlikle kolonoskopi ile erken yaşta bir tetkik edilmesi gerekir. Çünkü bunlarda daha erken yaşta kalın bağırsak kanseri çıkma durumları olabilir ve ailenin bütün bireylerin taranması gerekiyor. Bide kalın bağırsak kanseri erkeklerde kadınlardan biraz daha fazla görülmektedir." diye konuştu.

"Erken dönemde cerrahi tedavi olanağı çok yüksek. Bu konuda şikâyeti olan kadın-erkek mutlaka kolonoskopi yaptırmaları gerekir"

45 yaşından sonra herkesin en az bir defa kolonoskopi yapmalarını önerdiklerini belirten Güzel, "Olası bir kanser hastalığında erken dönemde yakalayabilme adına erken tanı çok önemli. Çünkü bu hastalıklarda erken dönemde cerrahi tedavi olanağı çok yüksek. Hem metastaz olasılığı minimuma indirgenmiş oluyor. Hem de kalın bağırsak tümörüne bağlı oluşabilecek delinmeler, kabızlıklar ortadan kaldırılmış oluyor. Eğer bu konuda şikayetler varsa kadın- erkek bunda çekinecek bir durum yok. Çünkü hayati risk söz konusu. Bu konuda şikâyeti olanların mutlaka kolonoskopi yaptırmaları gerekir." diye uyarıda bulundu.